نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

جریدة هفتگی حبل­المتین در نتیجة سال­ها کوشش و مجاهدت مستمر مدیر آن، سیدجلا­ل­الدین کاشانی ملقب به مؤید­الاسلام، سهم چشمگیری در روشن کردن اذهان عمومی داشت. با آغاز خیزش شیخ خزعل در مقابل دولت مرکزی ایران و سردار سپه و جانبداری دولت انگلستان از آن، حبل­المتین از موضع حفظ استقلال با دخالت دولت­های بیگانه در امور داخلی ایران، با شیخ خزعل مخالفت کرد. این روزنامه در شماره­های مختلف، به افشای نیات اصلی بانیان این خیزش، به خصوص اهداف و فعالیت‌های دولت انگلیس در پیدایش و فرجام آن پرداخت. در این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه­ای و مطالب روزنامة حبل­المتین کوشش شده است با توجه به اهمیت و جایگاه خیزش خزعل در تاریخ معاصر ایران و نیز اهمیت این جریده، مواضع و دیدگاه‌های این روزنامه در قبال قیام سعادت و دخالت­های دولت انگلیس در این زمینه و فضای فکری مدیر آن نسبت به شخص رضاشاه بررسی شود. گردانندة حبل­المتین مانند بسیاری دیگر، رضاخان را تنها گزینه برای پایان دادن به وضعیت آشفتة ایران در آن عهد می‌دید.

کلیدواژه‌ها

اسناد
آرشیو اسناد وزارت امور خارجه، 30- 29- 1303ش.
 
کتاب ها
آبراهامیان، یرواند، (1389)، ایران بین دو انقلاب، چ 16، ترجمه: احمد گل­محمدی و ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی
آشوری، مهران، (1390)،"کمیاب­های مطبوعات؛ مطبوعات کمیاب"، مطبوعات بهارستان،1390،سال اول، شماره اول، تهران: انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی
ایرانپرست، نوراللّه(1308)،"شرح‌حال آقای‌ مؤیدالاسلام مدیر روزنامه حبل‌المتین"، مجله ارمغان، مرداد ـ شهریور، سال 10، شماره 5ـ6، تهران
براون، ادوارد، (1337)، تاریخ ادبیات و مطبوعات ایران در دوره مشروطه، ترجمه: محمد عباسی، تهران: معرفت
بهبودی، هدایت­الله، (1390)، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج4، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
تقی زاده، سید حسن، (1379)،زندگی طوفانی، تهران: فردوس
خلیل­الله مقدم، احمد، (1391)، تاریخ روابط سیاه ایران و انگلیس، تهران: علمی
دولت‌آبادی، یحیی، (1371)، حیات یحیی، ج 4، چ 5 ،تهران: فردوس
رحیم‌زاده صفوی، علی اصغر، (1362)، اسرار سقوط احمدشاه، به کوشش: بهمن دهگان، تهران: فردوسی
ذوقی، ایرج، (1368)، تاریخ روابط سیاسی ایران و قدرت های بزرگ، پاژنگ
سایکس، سرپرسی مولزورث، (1391)، تاریخ ایران، ترجمه: فخرداعی گیلانی، تهران: نگاه
سترانگ، ویلیام تئودوریک، (1387)، حکومت شیخ خزعل بن جابر و سرکوب شیخ­نشین خوزستان، ترجمه: صفاءالدین تبرائیان، تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران  
سردار اسعد، جعفرقلی­خان امیربهادر، (1372)، خاطرات سردار اسعد بختیاری، به کوشش: ایرج افشار، تهران: اساطیر
شجیعی، زهرا، (1344)، نمایندگان در بیست و یک دوره قانون­گذاری، ج1، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
صدر هاشمی، محمد، (1363)، تاریخ جراید و مجلات ایران، ج2، چ2، اصفهان: کمال
فوران، جان، (1388)، مقاومت شکننده، ترجمه: احمد تدین، تهران: رسا
کسروی، احمد، (1389)، تاریخ مشروطه ایران، تهران: نگاه
کدی، نیکی.آر، (1387)، ایران دوران قاجار و برآمدن رضاخان، ترجمه: مهدی حقیقت­خواه، تهران: ققنوس
گلبن، محمود، (1384) "سید حسن کاشانی و روزنامه حبل المتین و محاکمه او"،پیک نور، ضمیمه زمستان، تهران
مجد، محمد قلی، (1389)، از قاجار به پهلوی، ترجمه: رضا مرزانی و مصطفی امیری، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی
مکی، حسین، (1380)، تاریخ بیست ساله ایران، ج 3، چ6، تهران: علمی
ملک­زاده، مهدی، (1363)، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران: علمی
همایون کاتوزیان، محمدعلی، (1379)، دولت و جامعه در ایران، ترجمه­: حسن افشار، تهران: نشر مرکز
حبل­المتین، سال32، شماره 13، دوشنبه 29 صفر 1343 برابر با 29 سپتامبر 1924
___________، شماره 14، دوشنبه 6 ربیع­الاول 1343 برابر با 6 اکتبر 1924
___________، شماره 15، دوشنبه 13 ربیع­الاول 1343 برابر با 13 اکتبر 1924
___________، شماره 16، دوشنبه 27 ربیع­الاول 1343 برابر با 27 اکتبر 1924
___________، شماره 17، دوشنبه 5 ربیع­الثانی 1343 برابر با 3 نوامبر 1924
___________، شماره 18، دوشنبه 12 ربیع­الثانی 1343 برابر با 10 نوامبر 1924
___________، شماره 19، دوشنبه 19 ربیع­الثانی 1343 برابر با 17 نوامبر 1924
___________، شماره 20، دوشنبه 26 ربیع الثانی 1343 برابر با 24 نوامبر 1924
___________، شماره 21، دوشنبه 3 جمادی­الاول 1343 برابر با 1 دسامبر 1924
___________، شماره 23، دوشنبه 24 جمادی الاول 1343 برابر با 22 دسامبر 1924
___________، شماره 2، دوشنبه 23 جمادی­الثانی 1343 برابر با 19 ژانویه 1924