تحلیلی بر روابط خارجی و مسائل داخلی ایران در جنگ جهانی دوم بر پایه گزارش‌های سر ریدر بولارد
تحلیلی بر روابط خارجی و مسائل داخلی ایران در جنگ جهانی دوم بر پایه گزارش‌های سر ریدر بولارد

مریم شیپری؛ حسین میرزایی

دوره 16، شماره 61 ، دی 1393، ، صفحه 95-1321

چکیده
  سر ریدر بولارد، یکی از مهم‌ترین دیپلمات‌های انگلیسی در نقاط گوناگون جهان به ویژه در منطقة خاورمیانه، سمت‌های مختلف داشت. از جمله، در مدت زمان جنگ دوم جهانی نخست به عنوان وزیرمختار دولت بریتانیا و سپس ...  بیشتر
بررسی مناسبات شاهرخ تیموری با ممالیک  (بر مبنای تلاش برای تعویض پوشش کعبه)
بررسی مناسبات شاهرخ تیموری با ممالیک (بر مبنای تلاش برای تعویض پوشش کعبه)

جواد عباسی؛ مهناز موسوی مقدم

دوره 12، شماره 47 ، تیر 1390، ، صفحه 97-119

چکیده
  کعبه و مسائل مرتبط با آن از آغاز پیدایش تاکنون، همواره از اهمیت و حرمت ویژه‌ای برخوردار بوده‌است. با ظهور اسلام و تعیین کعبه به‌عنوان قبله مسلمانان، این اهمیت و حرمت ابعاد رسمی‌تر و ماندگارتری به خود ...  بیشتر
روند شکل‌گیری مناسبات تجاری ایلخانان با تجّار جنوایی و ونیزی
روند شکل‌گیری مناسبات تجاری ایلخانان با تجّار جنوایی و ونیزی

ولی دین‌پرست

دوره 19، شماره 76 ، مهر 1397، ، صفحه 97-116

چکیده
  مغولان به تجارت و فواید حاصل از آن اهمیت می­دادند و ایلخانان پس از تشکیل حکومت در ایران، همانند خان‌های مغول در دشت قپچاق، به گسترش مناسبات تجاری با دولت‌شهرهای ونیز و جنوا علاقه‌مند شدند؛ به ویژه ...  بیشتر
تغییرات فرهنگی در دورۀ آتاتورک و رضاشاه
تغییرات فرهنگی در دورۀ آتاتورک و رضاشاه

نصراله پور محمدی املشی؛ رضا محمدی؛ عسگر محمدی

دوره 16، شماره 64 ، مهر 1394، ، صفحه 99-117

چکیده
  احساسِ نیاز زمامداران ایران و ترکیه برای"مدرن‌سازی" کشورهای خود طبق الگوی اروپایی تقریباً هم زمان بود. این فرآیند از نظر آنانبه دولتِ مقتدرِ متمرکز نیاز داشت و آتاتورک و رضاشاه نیز به سوی اقتدار و تمرکز ...  بیشتر
کشمکش بین اعراب، ترکان و ایرانیان بر سر بصره (طی سال‌های 1700-1600میلادی)
کشمکش بین اعراب، ترکان و ایرانیان بر سر بصره (طی سال‌های 1700-1600میلادی)

رودی متی؛ حسن زندیه؛ مصطفی نامداری منفرد

دوره 13، شماره 51 ، تیر 1391، ، صفحه 99-143

چکیده
  بصره ایستاری[1]  در راه رسیدن به مکه بود. این شهر نقش محوری در تجارت و سیاست و نیز کشمکش قدرت میان دولت صفویه و امپراطوری عثمانی ایفاء می‌کرد. در سال 917ق./ 1512م. بصره تحت سلطه حکومت مستقل عربی به نام منتفق ...  بیشتر
نگاهی به تجارت غلامان و کنیزان آفریقایی در عصر قاجار
نگاهی به تجارت غلامان و کنیزان آفریقایی در عصر قاجار

نرگس علی پور

دوره 11، شماره 44 ، مهر 1389، ، صفحه 99-124

چکیده
  با شروع حکومت‌ قاجار در ایران که طی آن تغییراتی در مرزهای جغرافیایی ایجاد شد ـ از بین رفتن حاکمیت ایران بر منطقة قفقاز توسط روس‌ها ـ ورود غلامان وکنیزان سفید به ایران کاهش یافت. به جای آن، تعداد زیادی ...  بیشتر
الگوی سیاست خارجی انگلیس در خلیج فارس (قرون هجدهم و نوزدهم میلادی)
الگوی سیاست خارجی انگلیس در خلیج فارس (قرون هجدهم و نوزدهم میلادی)

سید داوود آقائی؛ کاظم شریف‌کاظمی

دوره 19، شماره 75 ، تیر 1397، ، صفحه 99-121

چکیده
  امپراتوری بریتانیا طی چند قرن از آغاز قرن هفدهم تا پایان قرن بیستم میلادی، قدرت برتر در خلیج فارس بود. انگلیس برای حفظ برتری قدرت و منافع خود در منطقه از هیچ کوششی فروگذاری نمی‌کرد و برای تأمین این اهداف، ...  بیشتر
بریتانیا و قطع روابط دیپلماتیک ایران و ژاپن در جنگ جهانی دوم
بریتانیا و قطع روابط دیپلماتیک ایران و ژاپن در جنگ جهانی دوم
دوره 20، شماره 77 ، دی 1397، ، صفحه 99-128

چکیده
  موضوع قطع روابط ایران و ژاپن در اولین سال اشغال ایران از سوی متفقین، هنوز بعد از گذشت چند دهه به‌خوبی بررسی نشده و روایت مستند و تاریخی از این رویداد در پژوهش‌های فارسی پدید نیامده است. بررسی ابعاد مختلف ...  بیشتر
روابط اتابکان آذربایجان و گرجی‌ها در دورة حکمرانی اتابک ابوبکر ایلدگزی (607- 587 ق./1210-1191م.)
روابط اتابکان آذربایجان و گرجی‌ها در دورة حکمرانی اتابک ابوبکر ایلدگزی (607- 587 ق./1210-1191م.)
دوره 16، شماره 63 ، تیر 1394، ، صفحه 101-126

چکیده
  در این مقاله، مناسبات سیاسی- نظامی میان پادشاهی باگراتیان گرجستان و اتابکان ایلدگزی ناحیة آذربایجان در دورة حکومت اتابک نصرت‌الدین ابوبکر بن محمد پهلوان (607- 587 ق./1210-1191م.)، بررسی می‌شود. روابط حکومت اتابک ...  بیشتر
تأثیر جنگ جهانی دوم بر مناسبات صنعتی و تجاری ایران و آلمان
تأثیر جنگ جهانی دوم بر مناسبات صنعتی و تجاری ایران و آلمان

هادی دل آشوب؛ خدیجه سلطانی لرگانی

دوره 14، شماره 56 ، مهر 1392، ، صفحه 101-120

چکیده
  از سال‌ها پیش از وقوع جنگ جهانی دوم، بخش اعظم صنایع ایران آلمانی بود و پس از جنگ، محاصرة دریایی آلمان، پیامدهای ناگواری بر صنایع و روند صنعتی­سازی ایران نهاد و آثار آن، در اشکال گوناگون در عرصة اقتصاد ...  بیشتر
نقش‌ دولت پهلوی دوم در امنیت خلیج فارس و دریای عمان
نقش‌ دولت پهلوی دوم در امنیت خلیج فارس و دریای عمان

چمنکار محمد جغفر

دوره 14، شماره 54 ، فروردین 1392، ، صفحه 101-121

چکیده
  با تحکیم دولت پهلوی دوم، زمینه‌های تدریجی برای افزایش نقش‌آفرینی امنیتی در سرحدات خلیج فارس و دریای عمان مهیا گردید. توسعه نقش‌آفرینی ایران در منطقه خلیج فارس در دهه 50 شمسی روند شتابانی به خود گرفت ...  بیشتر
بررسی روابط سیاسی ایران و آمریکا در دوره نخست‌وزیری محمد مصدق
بررسی روابط سیاسی ایران و آمریکا در دوره نخست‌وزیری محمد مصدق

علی سلیمانی

دوره 12، شماره 48 ، مهر 1390، ، صفحه 103-129

چکیده
  تاریخ معاصر ایران بین سال‌های 1332-1330ش./ 1953-1951م .به دلایل متعدد از اهمیت بسزایی برخوردار است. از جنبه‌های مهم این دوره، جنبش ملت ایران برای ملی شدن نفت و واکنش دولت ایالات متحده آمریکا در قبال آن است. این ...  بیشتر
حکومت هفتاد ساله آل افراسیاب بر بصره و چالش ایران و عثمانی برای تصرف آن شهر در دورۀ صفوی (1078- 1005ق.)
حکومت هفتاد ساله آل افراسیاب بر بصره و چالش ایران و عثمانی برای تصرف آن شهر در دورۀ صفوی (1078- 1005ق.)

غلامحسین نظامی

دوره 19، شماره 73 ، دی 1396، ، صفحه 105-120

چکیده
  بندر بصره در اوایل سال­های فتوح برای ساماندهی و ارسال سپاه به نواحی شرق خلافت ایجاد شد. پس از آن، موقعیت خاص این شهر، موجب اهمیت اقتصادی‌اش گردید. با سقوط خلافت عباسی (616 ق.) منطقه بین‌النهرین و بندر ...  بیشتر
نقش بازی بزرگ بر شکنندگی تعاملات خارجی دولت قاجار (مطالعة موردی: افغانستان؛ 1856- 1794م.)
نقش بازی بزرگ بر شکنندگی تعاملات خارجی دولت قاجار (مطالعة موردی: افغانستان؛ 1856- 1794م.)

سمیه حمیدی؛ ناصر یوسف زهی

دوره 18، شماره 72 ، مهر 1396، ، صفحه 107-138

چکیده
  تعاملات خارجیِ ایرانِ عصر قاجار، یکی از مقولات بحث­برانگیز است. در این دوره و برای نخستین­بار، ایران به عرصة سیاست بین­الملل در قالب بازی بزرگ راه یافت. در پی آن، تعاملاتِ سازنده و شکنندة خارجی دولت­های ...  بیشتر
نقش روسیه در توسعة راه تجاری مشهد- عشق آباد با تکیه بر اسناد کنسولگری بریتانیا (1910- 1890م.)
نقش روسیه در توسعة راه تجاری مشهد- عشق آباد با تکیه بر اسناد کنسولگری بریتانیا (1910- 1890م.)

پیمان ابوالبشری؛ علی یحیایی

دوره 15، شماره 60 ، مهر 1393، ، صفحه 107-126

چکیده
  از اواخر سدة نوزدهم و در آستانة سدة بیستم میلادی، ایران مانند بسیاری دیگر از کشورها، تحت تأثیر تحولات سریع جهانی ناشی از انقلاب‌های صنعتی و اقتصادی و اجتماعی مغرب زمین قرار گرفت و به عرصه جهانی شدن کشانیده ...  بیشتر
بررسی روابط تجاری ایران و گورکانیان هند در دورة شاه عباس دوم صفوی (1077- 1052 ق.)
بررسی روابط تجاری ایران و گورکانیان هند در دورة شاه عباس دوم صفوی (1077- 1052 ق.)

علی اکبر کجباف؛ محسن شانه ای

دوره 17، شماره 65 ، دی 1394، ، صفحه 107-124

چکیده
  همزمان با گسترش روابط سیاسی میان ایران و گورکانیان هند، روابط تجاری نیز آغاز شد. روابط در آغاز محدود بود و شاه عباس از حضور بازرگانان هندی در ایران جلوگیری می‌کرد. بنابراین، حجم مبادلة کالا بین دو کشور ...  بیشتر
چگونگی مهاجرت ارامنه و کارکرد آنان دربازرگانی خارجی ایران دورۀ صفویه
چگونگی مهاجرت ارامنه و کارکرد آنان دربازرگانی خارجی ایران دورۀ صفویه

ابوطالب سلطانیان

دوره 12، شماره 46 ، فروردین 1390، ، صفحه 107-128

چکیده
  موضوع این مقاله بررسی نقش ارامنه در بازرگانی خارجی ایران در دورۀ   شاه‌عباس یکم (996-1038ق) و جانشینان وی است. پس از مهاجرت ارامنه از مناطق مرزی به داخل فلات  ایران، گروه­هایی از آنان که از جلفای ...  بیشتر
رویارویی ساحل‌نشینان مکران و صفویه با پرتغالی‌ها
رویارویی ساحل‌نشینان مکران و صفویه با پرتغالی‌ها

عبداله صفرزائی

دوره 20، شماره 79 ، تیر 1398، ، صفحه 107-126

چکیده
  هم­زمان با روی کار آمدن صفویان در ایران، استعمارگران پرتغالی بر بخش­هایی ازسواحل و جزایر جنوبی ایران استقرار یافتند. با توجه به شرایط منطقه­ای و جهانی آن روزگار، این مسأله منجر به مناسباتی چندجانبه ...  بیشتر
نقش گروه‌های معارضِ کُرد در مناسبات ایران و ترکیه در دورة پهلوی اول
نقش گروه‌های معارضِ کُرد در مناسبات ایران و ترکیه در دورة پهلوی اول

حسین رضانژاد

دوره 15، 58-59 ، فروردین 1393، ، صفحه 109-132

چکیده
  در سال 1923م. با فروپاشی و تجزیۀ امپراتوری عثمانی به دولت‌های کوچکتر، کشور ترکیه امروزی شکل گرفت. آغاز دوران سلطنت پهلوی در ایران و حکومت کمال آتاتورک در کشور جدید ترکیه، این دو کشور را در فرآیند نظم جهانی ...  بیشتر
تذکره عبور و مرور در دوره قاجار و نقش آن در مناسبات بین‌المللی
تذکره عبور و مرور در دوره قاجار و نقش آن در مناسبات بین‌المللی

حسن زندیه؛ بهاره زرگری

دوره 19، شماره 74 ، فروردین 1397، ، صفحه 109-135

چکیده
  با تشکیل دولت‌های مدرن و شکل‌گیری مرزهای نوین، همواره به منظور امنیت مرزها و روابط رسمی سیاسی، عبور و مرور افراد تحت قوانین خاص مرزی دولت‌ها صورت می‌گرفت. در ایران نیز، به دنبال تعریف مرزهای نوین جغرافیای ...  بیشتر
قرارداد 1907میلادی استثمار یا استقلال
قرارداد 1907میلادی استثمار یا استقلال

علی ططری

دوره 13، شماره 49 ، دی 1390، ، صفحه 111-135

چکیده
  اهمیت سرزمین ایران به عنوان منطقه‏ای نزدیک به آب‏های آزاد و اقیانوس هند و حلقه اتصال شرق و غرب از دوره صفویه تا به امروز مورد توجه قدرت‏های غربی به‌ویژه روسیه و انگلیس بوده است. هدف روس‏ها در دستیابی ...  بیشتر
روابط خارجی ایران دردولت مشیرالدوله (3 بهمن 1300 تا 15 خرداد 1301)
روابط خارجی ایران دردولت مشیرالدوله (3 بهمن 1300 تا 15 خرداد 1301)

حسین احمدی رهبریان

دوره 16، شماره 62 ، فروردین 1394، ، صفحه 113-132

چکیده
  پس از کودتای 1299ش. دولت‌های وقت به چند مسأله توجه خاص داشتند: ترمیم روابط با شوروی، برقراری نظم و تمرکزگرایی و ایجاد توازن سیاسی با مداخله کشوری ثالث. در این میان، پیگیری قرارداد مودّت با دولت شوروی، تعقیب ...  بیشتر
سیر تحول و تطور نمایندگی سیاسی ایران در مصر 		(از ایجاد کارپردازی تا ارتقاء به سطح سفارت)
سیر تحول و تطور نمایندگی سیاسی ایران در مصر (از ایجاد کارپردازی تا ارتقاء به سطح سفارت)

محمد چگینی

دوره 15، شماره 57 ، دی 1392، ، صفحه 115-142

چکیده
  مصر مدت‌ها جزئی از امپراتوری عثمانی بود و ایران نخست در آنجا دفتر کارپردازی داشت که به تدریج به سرکنسولگری، نمایندگی سیاسی و سفارت تبدیل شد. با شناخت فراز و نشیب‌های این رابطه، می توان به درک ارتباطات ...  بیشتر
سرزمین چین از دیدگاه جغرافینگاران مکتب عراقی
سرزمین چین از دیدگاه جغرافینگاران مکتب عراقی

محمدجعفر اشکواری؛ امینه فضلی؛ ناهید قلی پور

دوره 17، 68-69 ، مهر 1395، ، صفحه 118-135

چکیده
  قرن سوم هجری در تاریخ نوشته‌های جغرافیاییِ تمدن اسلامی سرآغازی نوین بود، زیرا برای نخستین بار جغرافی‌نویسان مسلمان به جغرافیای عمومی و توصیفی روی آوردند. محققین، آثار جغرافیاییِ قرن‌های سوم و چهارم ...  بیشتر
بررسی یک سند مربوط به دوره قاجار
بررسی یک سند مربوط به دوره قاجار

علی اکبر عاصیان

دوره 11، شماره 42 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 119-141

چکیده
  پس از حمله ایران به هرات در زمان ناصرالدین شاه و تلاش حکومت قاجار برای کنترل این قسمت از قلمرو خود، انگلیس نسبت به این امر واکنش نشان داد و با حمله به جنوب ایران، قسمت‌هایی از فارس و خوزستان را متصرف شد ...  بیشتر