روابط اقتصادی ایران و شوروی از شروع دورة تنش‌زدایی تا پایان حکومت پهلوی (1357- 1342ش)
روابط اقتصادی ایران و شوروی از شروع دورة تنش‌زدایی تا پایان حکومت پهلوی (1357- 1342ش)

فاطمه زینلی؛ محمدتقی مختاری

دوره 16، شماره 61 ، دی 1393، ، صفحه 133-152

چکیده
  کودتای 28 مرداد 1332 سرآغاز فرمانروایی مطلق شاه در عرصه سیاست داخلی و خارجی ایران بود. محمدرضا شاه کوشید تا در جهانِ مبتنی بر دو قطب شرق و غرب، منافع ملی و سیاست خارجی خود را با ایالات متحده همسو کند، اما ...  بیشتر
روابط اقتصادی ایران و افغانستان در دورۀ پهلوی دوم (1357 - 1320ش.) صادرات و واردات
روابط اقتصادی ایران و افغانستان در دورۀ پهلوی دوم (1357 - 1320ش.) صادرات و واردات

مظهر ادوای

دوره 15، 58-59 ، فروردین 1393، ، صفحه 133-169

چکیده
  افغانستان کشوری است محصور در خشکی و به ویژه در سدۀ اخیر، برای تأمین کالاهای ضروری به واردات کالا از کشورهای مجاور نیاز داشته است. کشور‌های هند، پاکستان، روسیه و ایران به سبب همسایگی با افغانستان، نقش ...  بیشتر
بررسی مناسبات فرهنگی ایران و چین در دوره ایلخانان
بررسی مناسبات فرهنگی ایران و چین در دوره ایلخانان

سیّداحمد عقیلی؛ احمد قربانی

دوره 17، 68-69 ، مهر 1395، ، صفحه 134-157

چکیده
  پس از حملات مغول به چین، روابط این کشور با ملل دیگر در ابعاد گوناگون گسترش فراوانی یافت. با توجه به مناسبات نزدیک و دوستانه ایلخانان ایران و دولت مغولی یوآن در چین، می‌توان این دوره را اوج مناسبات ایران ...  بیشتر
میزبان‌های ناراحت، میهمان‌های مغرض: زندگی و روزگار چپ‌های انقلابی ایرانی در اتحاد شوروی (طی سال‌های 1317-1299ش./ 1939- 1921م.)
میزبان‌های ناراحت، میهمان‌های مغرض: زندگی و روزگار چپ‌های انقلابی ایرانی در اتحاد شوروی (طی سال‌های 1317-1299ش./ 1939- 1921م.)

تورج اتابکی

دوره 18، شماره 71 ، تیر 1396، ، صفحه 135-162

چکیده
  در این مقاله، زندگی و روزگار بازیگران سیاسی- انقلابی ایرانی در اتحاد شوروی، پس از استقرار حکومت کمونیستی طی سال‌های 1317-1299ش./ 1939- 1921م. با موضوعاتی همچون نحوه‌ و علل ورود طبقات فرودست جامعة ایران در اواخر ...  بیشتر
بحرین در آغاز عصر ناصری (بررسی و تصحیح رساله احوالات جزیرۀ بحرین)
بحرین در آغاز عصر ناصری (بررسی و تصحیح رساله احوالات جزیرۀ بحرین)

محمدحسن رازنهان؛ محمدحسین سلیمانی؛ مهران رضایی

دوره 19، شماره 74 ، فروردین 1397، ، صفحه 137-157

چکیده
  دولت ایران در دورۀ ناصری، آشکارا پیرامون مسالۀ بحرین به تکاپوهای سیاسی و مکاتبه با دولت‌های ستیزه‌جو پرداخت؛ اما در پنهان، راهبردها و گزینه‌های دیگری را نیز بررسی می‌کرد. پژوهش حاضر بر پایۀ دست‌نوشته‌ای ...  بیشتر
زمینه‌ها و بسترهای تشکیل بانک شاهنشاهی در ایران
زمینه‌ها و بسترهای تشکیل بانک شاهنشاهی در ایران

محمد قربانیان

دوره 13، شماره 49 ، دی 1390، ، صفحه 137-154

چکیده
  امتیاز تأسیس بانک شاهنشاهی در سال 1306 ق. / 1889 م. با تلاش‌های امین السلطان و میرزا ملکم خان به بارون ژولیوس رویتر واگذار شد. بانک شاهنشاهی به عنوان اولین بانک از خلاء موجود در زمینه بانکداری ایران بهره برد ...  بیشتر
پهلوی دوم و واکاوی سیاست خارجی آمریکا در دورة ریاست جمهوری کارتر با تأکید بر مسألة انقلاب در ایران (1357-1355ش.)
پهلوی دوم و واکاوی سیاست خارجی آمریکا در دورة ریاست جمهوری کارتر با تأکید بر مسألة انقلاب در ایران (1357-1355ش.)

ایرج سوری؛ مهدی رضاپور

دوره 18، شماره 72 ، مهر 1396، ، صفحه 139-170

چکیده
  در اواخر سال 1355ش. دولت دموکرات کارتر بر سرکار آمد. کارتر سیاست دوگانه‌ای در برابر رژیم حاکم بر ایران تا زمان فروپاشی آن در پیش گرفت؛ از کاهش صدور تسلیحات نظامی و تأکید بر اجرای مقررات حقوق بشر تا تجدیدنظر ...  بیشتر
تأثیر ارتباطات تاریخی و فرهنگی بر روابط ایران و عمان (با تأکید بر دلایل تاریخی مداخله ایران در ظفار)
تأثیر ارتباطات تاریخی و فرهنگی بر روابط ایران و عمان (با تأکید بر دلایل تاریخی مداخله ایران در ظفار)

مرتضی دامن پاک جامی

دوره 15، شماره 57 ، دی 1392، ، صفحه 143-188

چکیده
  ارتباط عمان با ایران قدمتی چند هزار ساله دارد و بخش‌های گسترده‌ای از این سرزمین، از زمان هخامنشیان تا ساسانیان و پس از اسلام، همواره در قلمرو امپراتوری ایران بوده است. پیوستگی‌های سیاسی و تجاری در دوران ...  بیشتر
عوامل مؤثر بر مناسبات ایران و عثمانی در دوره زندیه
عوامل مؤثر بر مناسبات ایران و عثمانی در دوره زندیه

عبدالله متولی

دوره 11، شماره 42 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 143-170

چکیده
  ایران در مرزهای غربی خود گرفتار چالشی سنتی با امپراتوری عثمانی بوده است. زمینه‌های این رویارویی از اوایل دوره صفویه آغاز و به تناوب تا ایام متاخر امتداد یافت. عکس‌العمل‌ ایران به تهاجمات مکرر عثمانی‌ها، ...  بیشتر
بررسی بحران آذربایجان برپایة مدل مدیریت بحران برچر
بررسی بحران آذربایجان برپایة مدل مدیریت بحران برچر

محسن خلیلی؛ زهرا سلیمانی پور؛ فهیمه عشرتی خلیل‌آباد

دوره 14، شماره 55 ، مهر 1392، ، صفحه 147-184

چکیده
  پس از پایان دومین جنگ جهانی، نیروهای شوروی، تنها پس از طرح شکایت ایران در شورای امنیّت، حاضر شدند خاک ایران را تخلیه کنند. بحران آذربایجان، حاکی از ارادة شوروی برای گسترش دامنة نزاع به سطوح بالاتر بود ...  بیشتر
رقابت بانک شاهنشاهی ایران با صرافان و بازرگانان ایرانی دردورۀ قاجار
رقابت بانک شاهنشاهی ایران با صرافان و بازرگانان ایرانی دردورۀ قاجار

مظفر شاهدی

دوره 12، شماره 46 ، فروردین 1390، ، صفحه 149-158

چکیده
  تا آغاز فعالیت بانک شاهنشاهی در ایران تقریباً، وظایف این مؤسسۀ جدید را در امور پولی- اعتباری  صرافان و تجار داخلی انجام می دادند. ورود بانک شاهنشاهی در عرصۀ اقتصادی - پولی کشور تباین و تضاد مستقیمی با ...  بیشتر
نگاه آسیایی در روابط معاصر ایران و ژاپن
نگاه آسیایی در روابط معاصر ایران و ژاپن

سید عباس عراقچی

دوره 11، شماره 43 ، تیر 1389، ، صفحه 151-170

چکیده
  اگرچه روابط دیپلماتیک دو کشور ایران و ژاپن به‌طور رسمی از سال 1929 میلادی (1308 خورشیدی) آغاز شده است، امّا تبادل فرستادگان سیاسی از سال‌ها قبل انجام می‌پذیرفت. در طول بیش از یکصد و سی سال روابط میان ایران ...  بیشتر
لشکرکشی‌های آقامحمدخان قاجار به قفقاز و روابط ایران و عثمانی 1797- 1795 میلادی
لشکرکشی‌های آقامحمدخان قاجار به قفقاز و روابط ایران و عثمانی 1797- 1795 میلادی

عبدالرحمن آتش؛ احمد برجلو؛ مهدی سنگ سفیدی

دوره 17، شماره 67 ، تیر 1395، ، صفحه 153-176

چکیده
  در این مقاله، لشکرکشی‌های آقا محمدخان قاجار به قفقاز و تأثیر آن بر روابط ایران و عثمانی میان سال‌های 1211-1209ق./ 1797-1795م. بر اساس اسناد عثمانی بررسی شده است. محور اصلی پژوهش،مطالعه سیاست دولت عثمانی در برابر ...  بیشتر
زنجیرۀ پایگاه‌های میان‌فرهنگی و میراث جهانی جادۀ ابریشم در کشورهای عضو سازمان اکو
زنجیرۀ پایگاه‌های میان‌فرهنگی و میراث جهانی جادۀ ابریشم در کشورهای عضو سازمان اکو

حسن باستانی‌راد

دوره 17، شماره 66 ، خرداد 1395، ، صفحه 169-184

چکیده
  کشورهای گسترۀ جغرافیایی- تاریخی عضو سازمان اکو، بستر اصلی جاده‌های تجاری، فرهنگی و اجتماعی کهن را تشکیل می‌دهند. جاده‌ها را می‌توان پیوند‌دهندۀ جوامع در این کشورها دانست که از طریق آن میراث و قابلیت‌های ...  بیشتر
روابط ایلخانیان با سلجوقیان روم در پرتو رویکرد اقتصادی مغولان به آسیای صغیر
روابط ایلخانیان با سلجوقیان روم در پرتو رویکرد اقتصادی مغولان به آسیای صغیر

ایلخان اردم؛ محرم قلی‌زاده

دوره 13، شماره 52.53 ، مهر 1391، ، صفحه 97-119

چکیده
  به دنبال تجزیه امپراطوری سلجوقیان بزرگ، فرزندان سلیمان بن قتلمیش (شاخه­ای از خاندان سلطنتی سلجوقی)، حکومت بخش‌هایی از آسیای صغیر را به دست گرفتند و سلسله سلجوقیان روم را در آنجا بنا نهادند. سلسله مذکور، ...  بیشتر
دومین همایش تاریخی- فرهنگی ایران و قفقاز شمالی اداره مطالعات اسناد و تاریخ روابط خارجی
دومین همایش تاریخی- فرهنگی ایران و قفقاز شمالی اداره مطالعات اسناد و تاریخ روابط خارجی

اداره مطالعات اسناد وزارت امور خارجه

دوره 20، شماره 78 ، فروردین 1398، ، صفحه 119-136

چکیده
  همایش «ایران و قفقاز شمالی» روز یکشنبه مورخ 26 خرداد 1398 با حضور جمعی از مقامات سیاسی و فرهنگی و نیز پژوهشگران دو کشور ایران و روسیه در محل همایش‏های مرکز مطالعات سیاسی و بین‏المللی وزارت امور ...  بیشتر
پیمان بغداد
پیمان بغداد

مسعود مرادی؛ سمیه خانی پور

دوره 12، شماره 45 ، دی 1389، ، صفحه 139-159

چکیده
  پس از جنگ جهانی دوم، جهان به دو قطب متضاد به رهبری آمریکا و شوروی تقسیم شده بود. استراتژی آمریکا جلوگیری از گسترش نفوذ کمونیسم در جهان به‌ویژه در منطقه خاورمیانه بود. بدین منظور سیاست اتحاد منطقه‌ای ...  بیشتر
نمایندگی تجاری سفارتخانه‌های خارجی در دوره قاجاریه
نمایندگی تجاری سفارتخانه‌های خارجی در دوره قاجاریه

شهرام یوسفی فر

دوره 12، شماره 47 ، تیر 1390، ، صفحه 143-167

چکیده
  تاجرباشی لقب و منصبی بود که تا دوره قاجاریه به برخی از بازرگانان بلندپایه ایرانی و مسلمان داده می‌شد و به عنوان نمایندگان حکومتی، روابط بازرگانی داخلی و خارجی را ساماندهی می‌کردند. با آغاز سده 13 هجری/19میلادی ...  بیشتر
نگرش محمدامین رسول‌زاده راجع به مداخلۀ قوای روس در ایران (ربیع الأول- جمادی الأول 1327ق.)
نگرش محمدامین رسول‌زاده راجع به مداخلۀ قوای روس در ایران (ربیع الأول- جمادی الأول 1327ق.)

فائزه السادات حسینی

دوره 19، شماره 73 ، دی 1396، ، صفحه 145-164

چکیده
  از پدیده‌های تأثیرگذار بر مشروطیت ایران، ورود قوای روس به شمال و شمال غربی کشور در دوره استبداد صغیر است. آنان در ربیع الاول 1327ق. وارد رشت شدند و یک ماه بعد تبریز را اشغال نمودند. این مداخله در شهرها، واکنش ...  بیشتر
تجارت و قاچاق اسلحه توسط افغان‌ها در خلیج فارس و اقدامات انگلستان در جلوگیری از آن سال‌های 1332ـ1315ق. /1914ـ1897م
تجارت و قاچاق اسلحه توسط افغان‌ها در خلیج فارس و اقدامات انگلستان در جلوگیری از آن سال‌های 1332ـ1315ق. /1914ـ1897م

مرتضی نورائی؛ زهرا رضایی

دوره 11، شماره 44 ، مهر 1389، ، صفحه 151-178

چکیده
  در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، از طوایفی که در تجارت اسلحه در خلیج فارس نقش داشتند، افغان‌ها و شماری از جماعت بلوچ بودند. در ابتدا، واسطه این تجارت افغان‌ها بودند، اما با گسترش اقدامات انگلستان ...  بیشتر
گزارش دومین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران بررسی دستگاه دیپلماسی و دیوان‌سالاران سیاست خارجی اداره مطالعات اسناد و تاریخ روابط خارجی وزارت امور خارجه
گزارش دومین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران بررسی دستگاه دیپلماسی و دیوان‌سالاران سیاست خارجی اداره مطالعات اسناد و تاریخ روابط خارجی وزارت امور خارجه
دوره 20، شماره 77 ، دی 1397، ، صفحه 153-161

چکیده
  دومین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران با موضوع: "بررسی دستگاه دیپلماسی و دیوان‌سالاران سیاست خارجی ایران" در تاریخ 24 بهمن 1397 در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد. در بخش افتتاحیه، ...  بیشتر
زیبارویان و بتکده‌های چین در فرهنگ و ادب عامیانه ایران
زیبارویان و بتکده‌های چین در فرهنگ و ادب عامیانه ایران

آمنه ابراهیمی

دوره 17، 68-69 ، مهر 1395، ، صفحه 159-172

چکیده
  بازتاب آرمانی سرزمین وسیع و مردم چین در ادبیات قدیم ایران چه در ادبیات نخبه­گرا و چه در ادب عامه، پررنگ و قابل ملاحظه است. جاذبه­های طبیعی و تجاری و فرهنگی چین و دوری و دسترس ‌‌‌‌‌ناپذیری و عدم بروز ...  بیشتر
جیره بندی مواد غذایی در ایران طی سال های 1321-1324ش
جیره بندی مواد غذایی در ایران طی سال های 1321-1324ش

شهرام یوسفی فر؛ فریدون شیرین کام

دوره 12، شماره 46 ، فروردین 1390، ، صفحه 159-184

چکیده
  تغییرات گسترده در دورۀ پهلوی اول و احداث زیرساخت­های کشور چون شبکۀ حمل‌ و نقل، ارتباطات، صنعت و تجارت و مؤسسات مالیه، نظامی و امنیتی در دورۀ 16 سالۀ پهلوی اول امکان سیاست­گذاری دولت در کشور را تسهیل ...  بیشتر
بررسی روابط ایران و اتحاد جماهیر شوروی در دوره پهلوی دوم (1357-1320ش.) تعامل یا تقابل؟
بررسی روابط ایران و اتحاد جماهیر شوروی در دوره پهلوی دوم (1357-1320ش.) تعامل یا تقابل؟

حمیدرضا منتظری

دوره 15، 58-59 ، فروردین 1393، ، صفحه 171-205

چکیده
  گرچه روابط دوجانبة ایران و روسیه سابقة طولانی دارد، اما همواره نشانه‌هایی از تنش، بی‌اعتمادی و ابهام در روابط این دو کشور وجود داشته است. در مقطع تاریخی 1357– 1320ش. سیاست قدرت‌های بزرگ در برابر کشورهای ...  بیشتر
ژاپن ـ روابط سیاسی و تجاری با ایران
ژاپن ـ روابط سیاسی و تجاری با ایران

نوابواکی کندو؛ مجید مطلبی شبستری

دوره 11، شماره 43 ، تیر 1389، ، صفحه 171-199

چکیده
  هر چند مشخص نیست که در چه زمانی ایران تماس‌های دیپلماتیک با ژاپن را آغاز کرده است، اما به نظر می‌رسد سال 1873م. و زمانی که ناصرالدین شاه قاجار در سفر اول خود به اروپا با یک مقام ژاپنی دیدار نمود، را بتوان ...  بیشتر