عیسی شجاعی برجوئی؛ حمید حاجیان پور
دوره 22، شماره 88 ، مهر 1400، ، صفحه 99-120
چکیده
ظهور ناپلئون در عرصه رقابتهای بینالمللی و نزدیکی او به دولت قاجار با هدف ضربهزدن به منافع انگلیس در هند و همچنین توسعهطلبی روسها در ایران با همین هدف باعث شد که انگلیسیها بیش از پیش به موقعیت ...
بیشتر
ظهور ناپلئون در عرصه رقابتهای بینالمللی و نزدیکی او به دولت قاجار با هدف ضربهزدن به منافع انگلیس در هند و همچنین توسعهطلبی روسها در ایران با همین هدف باعث شد که انگلیسیها بیش از پیش به موقعیت سوقالجیشی ایران پی ببرند؛ بنا بر این، پای ایران نیز ناخواسته به عرصه سیاست جهانی باز شد. اندکی بعد با رفع خطر فرانسه، رقابت اصلی میان روس و انگلیس در ایران آغاز شد. در راستای این رقابتها، مهمترین سازمانی که برای تأمین منافع دولتهای مزبور بنا شد، کنسولگری بود که در شهرهای مختلف ایران تأسیس شد. اصفهان از جمله این شهرها بود که موقعیتی ویژه بهعنوان محل تلاقی راههای شمال- جنوب در مرکز ایران داشت و روس و انگلیس یکی پس از دیگری کنسولگریهای خود را با رویکردی متفاوت در این شهر تأسیس نمودند. پژوهش حاضر سعی دارد با روش توصیفی- تحلیلی، رویکرد کنسولگری انگلیس در اصفهان را تبیین کند. یافتههای پژوهش حاضر بیانگر آن هستند که کنسولگری انگلیس در اصفهان، رویکردی دوگانه داشت: الف) برتری تجاری انگلیس در اصفهان؛ ب) | ایجاد کمربند دفاعی در خط مرکزی ایران با هدف جلوگیری از نفوذ روسها به خلیج فارس و هند. افزون بر آن، کنسولگری انگلیس در اصفهان، اهداف فرهنگی و مذهبی را نیز برای کشور خود تأمین میکرد.