تأثیر سیاست مذهبی بر روابط هم‌گرایانه عثمانی- اوزبک علیه صفویه در سده 10 قمری/ 16 میلادی
تأثیر سیاست مذهبی بر روابط هم‌گرایانه عثمانی- اوزبک علیه صفویه در سده 10 قمری/ 16 میلادی

جهانبخش ثواقب؛ ظریفه کاظمی

دوره 24، شماره 95 ، تیر 1402، ، صفحه 25-64

چکیده
  حکومت شیعه  صفوی در سده دهم قمری/ شانزدهم میلادی، در مجاورت حکومت 200 ‌ساله عثمانی و حکومت تازه‌تأسیس اوزبکان که هر دو سنی‌مذهب بودند، تشکیل شد. سیاست مذهبی شاه اسماعیل اول (930-907ق./ 1524-1501م.) بر مبنای گسترش ...  بیشتر
احتراق قونسولخانه ایران در اسلامبول سرنوشت اسناد و منابع تاریخی در مذاکرات تحدید حدود (1293 قمری)
احتراق قونسولخانه ایران در اسلامبول سرنوشت اسناد و منابع تاریخی در مذاکرات تحدید حدود (1293 قمری)

نصراله صالحی

دوره 24، شماره 93 ، اسفند 1401، ، صفحه 79-100

چکیده
  اسلامبولِ قدیم به دلیل نوع معماری مستعد حریق بود. این شهر در دوره عثمانی بارها دچار حریق‌های بزرگی شد. نوشتار حاضر، گزارشی از حریق قونسولخانه ایران در اسلامبول به سال 1293ق. است. این واقعه جز زیان‌های مادی، ...  بیشتر
سیاست‌های انگلستان از نگاه اندیشمندان ایران و عثمانی در نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی
سیاست‌های انگلستان از نگاه اندیشمندان ایران و عثمانی در نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی

غلامعلی پاشازاده

دوره 22، شماره 87 ، تیر 1400، ، صفحه 57-68

چکیده
  ایران و عثمانی، در قرن نوزدهم میلادی به‌طور هم‌زمان، با برنامه‌های استعماری دولت انگلیس مواجه بودند که به‌دنبال گسترش نفوذ و تحکیم موقعیت خود در مقابل رقیبان استعماری مانند روسیه و فرانسه بود و همین ...  بیشتر
بررسی روابط تجاری ایران و عثمانی در دوره شاه طهماسب اول صفوی
بررسی روابط تجاری ایران و عثمانی در دوره شاه طهماسب اول صفوی

محمد علی پرغو؛ ندا سنبلی

دوره 21، شماره 82 ، فروردین 1399، ، صفحه 57-84

چکیده
  نزاع­های طولانی سیاسی- نظامی میان ایران و عثمانی در اوایل دوره صفویه، لطمه‌هایی به تجارت دو کشور وارد کرد و حجم آن را کاهش داد. اما پیشینهطولانی روابط تجاری چنان بود که این نزاع­ها نیز نمی­توانست ...  بیشتر
کشمکش‌های حاکمیتی در ایران پس از مرگ نادرشاه و سیاست دولت عثمانی در مقابل ایران
کشمکش‌های حاکمیتی در ایران پس از مرگ نادرشاه و سیاست دولت عثمانی در مقابل ایران

عبدالرحمن آتش؛ احمد برجلو؛ هادی بیاتی

دوره 19، شماره 75 ، تیر 1397، ، صفحه 123-139

چکیده
  بررسی روابط سیاسی و مناسبات بین دولت­های همجوار از مباحث مهم دوره­های تاریخی به ویژه در حکومت­های مقتدر محسوب می­شود. در میانه قرن دوازدهم قمری، تضادهای سیاسی میان دو قدرت افشاریه و عثمانی در ...  بیشتر
مناسبات دین و دولت و تکوین شالودۀ روابط خارجی ایران با عثمانی(1135- 907ق./ 1722-1502م.)
مناسبات دین و دولت و تکوین شالودۀ روابط خارجی ایران با عثمانی(1135- 907ق./ 1722-1502م.)

علی منوّری

دوره 19، شماره 73 ، دی 1396، ، صفحه 71-103

چکیده
  درک روابط خارجی کنشگران در جامعۀ بین­المللی جز در سایۀ شناخت پویش­های محیط داخلی آنها امکان‌پذیر نیست. از این نظر، ایجاد حکومتی یکپارچه در ایران، پس از گذشت چند قرن از استقرار دین اسلام در این سرزمین ...  بیشتر
حکومت هفتاد ساله آل افراسیاب بر بصره و چالش ایران و عثمانی برای تصرف آن شهر در دورۀ صفوی (1078- 1005ق.)
حکومت هفتاد ساله آل افراسیاب بر بصره و چالش ایران و عثمانی برای تصرف آن شهر در دورۀ صفوی (1078- 1005ق.)

غلامحسین نظامی

دوره 19، شماره 73 ، دی 1396، ، صفحه 105-120

چکیده
  بندر بصره در اوایل سال­های فتوح برای ساماندهی و ارسال سپاه به نواحی شرق خلافت ایجاد شد. پس از آن، موقعیت خاص این شهر، موجب اهمیت اقتصادی‌اش گردید. با سقوط خلافت عباسی (616 ق.) منطقه بین‌النهرین و بندر ...  بیشتر
تحولات فکری و رویکردی فرقة حروفیه پس از ورود به قلمرو عثمانی
تحولات فکری و رویکردی فرقة حروفیه پس از ورود به قلمرو عثمانی

رضا دهقانی

دوره 18، شماره 70 ، خرداد 1396، ، صفحه 63-86

چکیده
  فرقه‌ها و جریان‌های فکری با تغییر جغرافیا و فضای سیاسی- اجتماعی دستخوش تحول می‌شوند و مراتبی از دگرگونی اعم از استحاله و تغییر ماهیت و تطابق با مقتضیات زمانی را پشت سر می‌گذارند. فرقة حرفیه نیز در دورة ...  بیشتر
لشکرکشی‌های آقامحمدخان قاجار به قفقاز و روابط ایران و عثمانی 1797- 1795 میلادی
لشکرکشی‌های آقامحمدخان قاجار به قفقاز و روابط ایران و عثمانی 1797- 1795 میلادی

عبدالرحمن آتش؛ احمد برجلو؛ مهدی سنگ سفیدی

دوره 17، شماره 67 ، تیر 1395، ، صفحه 153-176

چکیده
  در این مقاله، لشکرکشی‌های آقا محمدخان قاجار به قفقاز و تأثیر آن بر روابط ایران و عثمانی میان سال‌های 1211-1209ق./ 1797-1795م. بر اساس اسناد عثمانی بررسی شده است. محور اصلی پژوهش،مطالعه سیاست دولت عثمانی در برابر ...  بیشتر
مناسبات صفویه با عثمانی در زمان شاه طهماسب اول
مناسبات صفویه با عثمانی در زمان شاه طهماسب اول

حسن قریشی کربن؛ مرضیه برزن

دوره 17، شماره 65 ، دی 1394، ، صفحه 79-106

چکیده
  عوامل متنوعی در بی‌ثباتیِ روابط ایران و عثمانی نقش داشته‌اند. مناسبات ایران و عثمانی در دورة شاه طهماسب با کشمکش و درگیری همراه بوده است. سلطان سلیمان قانونی با استفاده از مسائل داخلی ایران، چند بار ...  بیشتر
نقش سیاسی ـ نظامی ایلات و طوایف کرمانشاهان در روابط ایران و عثمانی از دورة شاه طهماسب دوم صفوی تا پایان دورة کریم خان زند
نقش سیاسی ـ نظامی ایلات و طوایف کرمانشاهان در روابط ایران و عثمانی از دورة شاه طهماسب دوم صفوی تا پایان دورة کریم خان زند

ناهید کشتمند؛ فریبرز ویسی قلعه گلینه

دوره 17، شماره 65 ، دی 1394، ، صفحه 125-145

چکیده
  روابط ایران و عثمانی در سال‌های 1193-1142ق. روند پر فراز و نشیبی داشت. در این سال‌ها، که با دورة قدرت نادر شاه افشار آغاز می‌شود و با مرگ کریم خان زند پایان می‌پذیرد، روابط دو کشور، بیشتر در جنگ و درگیری گذشت؛ ...  بیشتر
خاندان دولتشاهی در مواجهه با عثمانی
خاندان دولتشاهی در مواجهه با عثمانی

ابراهیم خاکسار؛ علی اکبر کجباف

دوره 16، شماره 63 ، تیر 1394، ، صفحه 55-76

چکیده
  درگیری‌های مرزی میان ایران و عثمانی در دورة صفویه به اوج رسید و با فراز و نشیب‌های بسیار، در دورة قاجار به انعقاد دو عهدنامة ارزنة الروم منتهی شد. هنگام درگیری ایران در جبهة شمالی با روسیه، عثمانی نیز ...  بیشتر
روابط ایران و عثمانی در نیمة دوم قرن هیجدهم (1193- 1188ق./ 1779- 1774م.)
روابط ایران و عثمانی در نیمة دوم قرن هیجدهم (1193- 1188ق./ 1779- 1774م.)

احمد برجلو؛ مهدی سنگ سفیدی؛ هادی بیاتی

دوره 16، شماره 63 ، تیر 1394، ، صفحه 77-100

چکیده
  در این مقاله، روابط ایران و عثمانی در نیمة دوم قرن هیجدهم (1188- 1193ق./ 1779- 1774م.) بر اساس منابع عثمانی بررسی شده است. محور اصلی پژوهش، بررسی علل وقوع جنگ‌های ایران و عثمانی و اشغال بصره در دورة کریم‌خان زند ...  بیشتر
بررسی زمینه‌های شکل‌گیری شورش گئورگی ساآکادزه و تأثیر آن بر روابط ایران و عثمانی در دورة صفویه
بررسی زمینه‌های شکل‌گیری شورش گئورگی ساآکادزه و تأثیر آن بر روابط ایران و عثمانی در دورة صفویه

حمید اسدپور؛ هادی بیاتی؛ مهدی سنگ سفیدی

دوره 15، شماره 60 ، مهر 1393، ، صفحه 37-58

چکیده
  شورشی که در سال 1033ق. در اواخر زمامداری شاه عباس اول در ایالت گرجستان به سرکردگی موراوی به وقوع پیوست و تا دورة شاه صفی در 1044ق. طول کشید، در شمار کشمکش‌های نخبگان بر سر تصاحب قدرت سیاسی بود. موراوی با تحریک ...  بیشتر
روابط ایران و عثمانی؛ بازخوانی پرونده کشتار کربلا در سال 1258ق./ 1843م.
روابط ایران و عثمانی؛ بازخوانی پرونده کشتار کربلا در سال 1258ق./ 1843م.

سیّدعلی موجانی

دوره 15، 58-59 ، فروردین 1393، ، صفحه 22-53

چکیده
  یکیازمسائلمهمدرروابطایرانوعثمانیطیقرون17تا19میلادی،تنظیممناسباتدوکشوردر سرزمین عراقبود.ازآنجا کههیچ یک از دوکشور،حاکمیتطرفدیگررابراینمنطقهبهرسمیتنمی‌شناخت، دامنه‌ایازمسائلمتنوعاعمازنبردهایزمینی،درگیری‌های ...  بیشتر
نقش دنبلیان خوی در روابط ایران و عثمانی (از تشکیل صفویه تا اوایل قاجار)
نقش دنبلیان خوی در روابط ایران و عثمانی (از تشکیل صفویه تا اوایل قاجار)

بهنام بیگ محمدی

دوره 15، شماره 57 ، دی 1392، ، صفحه 1-18

چکیده
  حاکمان دنبلی خوی، که به عنوان حاکمان بخشی از آذربایجان از طرف حکومت مرکزی ایران برگزیده می‌شدند، در حوزه حاکمیت خود استقلال داشتند و گر چه گونه‌ای حکومت موروثی محلی ایجاد کرده بودند، در دوره صفویهدر ...  بیشتر
موقوفات زنان در دوره صفوی و عثمانی
موقوفات زنان در دوره صفوی و عثمانی

اکرم ارجح

دوره 13، شماره 52.53 ، مهر 1391، ، صفحه 1-11

چکیده
  مقاله حاضر که به موقوفات زنان در ایران و آناتولی می‌پردازد، در واقع با سه محور اصلی «وقف»، «زنان» و «تشابهات دوران صفوی و عثمانی» پیوستگی دارد، لیکن هر یک از این سه موضوع در جای خود قابل ...  بیشتر
وضعیت حقوقی ـ اجتماعی جامعه ایرانیان مقیم عثمانی در سده‌های 14-11 ق. با تأکید بر عراق
وضعیت حقوقی ـ اجتماعی جامعه ایرانیان مقیم عثمانی در سده‌های 14-11 ق. با تأکید بر عراق

رضا دهقانی

دوره 13، شماره 52.53 ، مهر 1391، ، صفحه 13-28

چکیده
  سابقه اقامت ایرانیان در قلمرو عثمانی به آغاز تأسیس دولت عثمانی در قرن هشتم هجری / چهارده میلادی باز می‌گردد. پس از جنگ‌های عثمانی با صفویان که منجر به الحاق ممالک عربی به امپراتوری عثمانی شد، بر شمار ...  بیشتر
روابط خارجی ایران از صفویه تا برآمدن نادرشاه (با تأکید بر روابط صفویه و عثمانی)
روابط خارجی ایران از صفویه تا برآمدن نادرشاه (با تأکید بر روابط صفویه و عثمانی)

روح الله رمضانی؛ روح اله اسلامی

دوره 13، شماره 52.53 ، مهر 1391، ، صفحه 37-62

چکیده
  تعامل بین موقعیت داخلی و خارجی ایران در قرن شانزدهم میلادی هم‌زمان با قدرت گیری آن، سیاست خارجی ایران را توسعه بخشید. تنها در آغاز قرن نوزدهم میلادی بود که این کشور گرفتار قدرت سیاسی اروپا شد. مداخلات ...  بیشتر
گزارش‌های عثمان پاشا: روایتی ایدئولوژیک از کشمکش‌های صفوی ـ عثمانی
گزارش‌های عثمان پاشا: روایتی ایدئولوژیک از کشمکش‌های صفوی ـ عثمانی

رسول عربخانی

دوره 13، شماره 52.53 ، مهر 1391، ، صفحه 63-74

چکیده
  به استناد بسیاری از منابع تاریخی، کشمکش‌های سیاسی و نظامی ایران و عثمانی در عصر صفوی تحت تأثیر نگرش‌های ایدئولوژیک و مذهبی بود. در لابلای متون تاریخی به ویژه هنگام بیان لشکرکشی‌ها و جنگ‌های میان دولتین، ...  بیشتر
تنظیمات در عثمانی و تأثیر آن بر امیرکبیر، میرزا حسین‌خان سپهسالار و میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله
تنظیمات در عثمانی و تأثیر آن بر امیرکبیر، میرزا حسین‌خان سپهسالار و میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله

مسعود عرفانیان

دوره 13، شماره 52.53 ، مهر 1391، ، صفحه 75-96

چکیده
  تنظیمات، جنبش اصلاحات در حکومت عثمانی در یک دوره  چهل ساله است. میرزا محمدتقی خان امیرکبیر درزمان حضور خود در عثمانی فرصت یافت تا از نزدیک شاهد دگرگونی‌ها در آنجا باشد. پس از مرگ امیر، نزدیک به دو دهة ...  بیشتر
چالش‌های ایران و عثمانی در خلیج فارس از شاه عباس تا سقوط صفویه
چالش‌های ایران و عثمانی در خلیج فارس از شاه عباس تا سقوط صفویه

نصراله پور محمدی املشی؛ ندا سنبلی

دوره 13، شماره 50 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 1-25

چکیده
  دور زدن دماغه امید نیک توسط اروپائیان و ورودشان به آب‌های اقیانوس هند، دریای سرخ دریای عمان و خلیج فارس سبب رویاروئی آ‌نها با فرمانروایان منطقه­ای شد، زیرا ورود آنها سیستم سنتی تجارت را مختل ­کرد. ...  بیشتر
روابط حکام اردلان، امارت بابان و مناسبات ایران و امپراتوری عثمانی در عهد قاجار (1266-1212ق.)
روابط حکام اردلان، امارت بابان و مناسبات ایران و امپراتوری عثمانی در عهد قاجار (1266-1212ق.)

روح الله بهرامی؛ پرستو مظفری

دوره 12، شماره 45 ، دی 1389، ، صفحه 1-24

چکیده
  با تشکیل سلسله صفوی در همجواری با امپراتوری عثمانی و بروز اختلاف‌های سیاسی، مذهبی و سرزمینی، از آغاز سده دهم هجری به‌تدریج درگیری‌‌های طولانی میان دو امپراتوری ایران و عثمانی رخ داد که دامنه آن تا ...  بیشتر
ارزش گزارش‌های سِلانیکی دربارة روابط عثمانی ـ صفوی (1008ـ971 قمری)*
ارزش گزارش‌های سِلانیکی دربارة روابط عثمانی ـ صفوی (1008ـ971 قمری)*

نصرالله صالحی

دوره 11، شماره 44 ، مهر 1389، ، صفحه 83-98

چکیده
  تاریخ سِلانیکی، از مهم­ترین متون تاریخی عثمانی است که مصطفی افندی سِلانیکی در اواخر سدة دهم هجری نگاشته است. این اثر، وقایع دوره­ای 37 ساله را شامل می‌شود(1008ـ971ق.). دورانی که روابط دو کشور ایران و عثمانی ...  بیشتر