%0 Journal Article %T بحرین در آغاز عصر ناصری (بررسی و تصحیح رساله احوالات جزیرۀ بحرین) %J فصلنامه تاریخ روابط خارجی %I مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه فصلنامه تاریخ روابط خارجی با همکاری انجمن دیپلماسی ایران منتشر می‌شود. %Z 1735-2010 %A رازنهان, محمدحسن %A سلیمانی, محمدحسین %A رضایی, مهران %D 2018 %\ 03/21/2018 %V 19 %N 74 %P 137-157 %! بحرین در آغاز عصر ناصری (بررسی و تصحیح رساله احوالات جزیرۀ بحرین) %K قاجار %K عصر ناصری %K خلیج فارس %K بحرین %K رساله احوالات جزیره بحرین %R %X دولت ایران در دورۀ ناصری، آشکارا پیرامون مسالۀ بحرین به تکاپوهای سیاسی و مکاتبه با دولت‌های ستیزه‌جو پرداخت؛ اما در پنهان، راهبردها و گزینه‌های دیگری را نیز بررسی می‌کرد. پژوهش حاضر بر پایۀ دست‌نوشته‌ای از سال‌ 1268ق. نگاشته شده است و بیان می‌کند که برخی از کارگزاران دورۀ ناصری، برنامه‌ای راهبردی و آمادی به‌ویژه در رویارویی با بحران بحرین و ممالک همجوار زیر نفوذ ایران در خلیج فارس داشته‌اند؛ یکی از این راهبردها، تأسیس نیروی دریایی قدرتمند و جنگ رویاروی از راه دریا بوده است. با این حال، یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاست دوگانۀ ناصرالدین شاه از یک سو، دیوانسالاری بیمار و ناکارآمد که از مرگ نابهنگام امیرکبیر ناشی شده بود، از سوی دیگر و سرانجام، درگیری ایران در جبهه‌های شرقی به‌ویژه در افغانستان کنونی، راهبردهای پیشنهادی در متن مذکور را ناکام گذارد. %U https://www.hfrjournal.ir/article_82183_0b1519c3cc211eab39373926980bb32d.pdf