TY - JOUR ID - 73414 TI - حکومت هفتاد ساله آل افراسیاب بر بصره و چالش ایران و عثمانی برای تصرف آن شهر در دورۀ صفوی (1078- 1005ق.) JO - فصلنامه تاریخ روابط خارجی JA - HFR LA - fa SN - 1735-2010 AU - نظامی, غلامحسین AD - دکترای تاریخ، مدرس دانشگاه و مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان بوشهر Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 19 IS - 73 SP - 105 EP - 120 KW - ایران KW - عثمانی KW - صفویه KW - آل افراسیاب KW - بصره DO - N2 - بندر بصره در اوایل سال­های فتوح برای ساماندهی و ارسال سپاه به نواحی شرق خلافت ایجاد شد. پس از آن، موقعیت خاص این شهر، موجب اهمیت اقتصادی‌اش گردید. با سقوط خلافت عباسی (616 ق.) منطقه بین‌النهرین و بندر بصره توسط سلسله‌های ایرانی اداره می­شد و ظهور صفویان در ایران و حکومت عثمانی، رقابت سختی را برای تسلط بر این بندر استراتژیک بین دو قدرت مهم منطقه ایجاد کرد. در این رقابت، عشایر خوزستان و اطراف بصره نقشی مهم ایفاء کردند و از سوئی دیگر، با شروع رقابت‌های اقتصادی و سیاسی قدرت‌های اروپایی در خلیج فارس، پای پرتغالی­ها و انگلیسی­ها نیز به رقابت ایران و عثمانی برای تسلط بر بصره گشوده شد. در میانه کشمکش­های دو قدرت، آل افراسیاب (از عشایر ناحیه بصره) با توجه به گرفتاری‌های داخلی ایران و عثمانی، حکومت بصره را به چنگ آورد و هفتاد سال بر آن شهر حکومت کرد و از منافع اقتصادی آن بهره‌مند شد. این مقاله با تکیه بر منابع داخلی و خارجی بر آن است تا نشان دهد که چگونه این حکومتِ به ظاهر مستقل توانست در بحبوحه رقابت دو کشور، در صحنه سیاسی و اقتصادی روزگار نقش‌آفرینی کند. UR - https://www.hfrjournal.ir/article_73414.html L1 - https://www.hfrjournal.ir/article_73414_3769b61bc66a80fa8ae83f6b9b1cf39b.pdf ER -