TY - JOUR ID - 82183 TI - بحرین در آغاز عصر ناصری (بررسی و تصحیح رساله احوالات جزیرۀ بحرین) JO - فصلنامه تاریخ روابط خارجی JA - HFR LA - fa SN - 1735-2010 AU - رازنهان, محمدحسن AU - سلیمانی, محمدحسین AU - رضایی, مهران AD - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی AD - دانشجوی دکتری تاریخ AD - دانشجوی دکتری تاریخ ایران دانشگاه تهران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 19 IS - 74 SP - 137 EP - 157 KW - قاجار KW - عصر ناصری KW - خلیج فارس KW - بحرین KW - رساله احوالات جزیره بحرین DO - N2 - دولت ایران در دورۀ ناصری، آشکارا پیرامون مسالۀ بحرین به تکاپوهای سیاسی و مکاتبه با دولت‌های ستیزه‌جو پرداخت؛ اما در پنهان، راهبردها و گزینه‌های دیگری را نیز بررسی می‌کرد. پژوهش حاضر بر پایۀ دست‌نوشته‌ای از سال‌ 1268ق. نگاشته شده است و بیان می‌کند که برخی از کارگزاران دورۀ ناصری، برنامه‌ای راهبردی و آمادی به‌ویژه در رویارویی با بحران بحرین و ممالک همجوار زیر نفوذ ایران در خلیج فارس داشته‌اند؛ یکی از این راهبردها، تأسیس نیروی دریایی قدرتمند و جنگ رویاروی از راه دریا بوده است. با این حال، یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاست دوگانۀ ناصرالدین شاه از یک سو، دیوانسالاری بیمار و ناکارآمد که از مرگ نابهنگام امیرکبیر ناشی شده بود، از سوی دیگر و سرانجام، درگیری ایران در جبهه‌های شرقی به‌ویژه در افغانستان کنونی، راهبردهای پیشنهادی در متن مذکور را ناکام گذارد. UR - https://www.hfrjournal.ir/article_82183.html L1 - https://www.hfrjournal.ir/article_82183_0b1519c3cc211eab39373926980bb32d.pdf ER -