TY - JOUR ID - 84965 TI - رقابت بانک شاهنشاهی ایران با صرافان و بازرگانان ایرانی دردورۀ قاجار JO - فصلنامه تاریخ روابط خارجی JA - HFR LA - fa SN - 1735-2010 AU - شاهدی, مظفر AD - عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 12 IS - 46 SP - 149 EP - 158 KW - قاجار KW - بانک شاهنشاهی ایران KW - بانک استقراضی KW - تجارت KW - بازرگانان KW - صرافان KW - ایران KW - انگلستان KW - روسیه KW - روابط خارجی DO - N2 - تا آغاز فعالیت بانک شاهنشاهی در ایران تقریباً، وظایف این مؤسسۀ جدید را در امور پولی- اعتباری  صرافان و تجار داخلی انجام می دادند. ورود بانک شاهنشاهی در عرصۀ اقتصادی - پولی کشور تباین و تضاد مستقیمی با منافع این گروه پر نفوذ در عرصۀ فعالیت­های اقتصادی- مالی داشت. بنابراین برخورد دشمنانه و رقابت­آمیز طرفین اجتناب‌ناپذیر شد. به‌ویژه آنکه مؤسسۀ جدید مذکور به کمتر از تسلط کامل بر سر پل­های اقتصادی- پولی کشور رضایت نمی­داد و از سویی گروه بانکداران محلی برای رهایی از تنگناهای گریزناپذیری که بانک شاهنشاهی برای آنها ایجاد کرده بود، در رقابتی که بیشتر به نوعی تنازع بقا شبیه بود درگیر شدند. پیش از این صرافان ایرانی تمام نقل و انتقالات و امور پولی و اعتباری کشور را به انجام می­رساندند.       در آستانۀ تشکیل بانک شاهنشاهیِ ایران، زمینه­های درونی تأسیس مؤسسات بانکی در ایران مراحل نهایی را سپری می­کرد و برخی تجار و صرافان بزرگ هم کوشیدند تا نظر مساعد حاکمیت قاجار را برای تأسیس یک بانک ملی ایرانی جلب کنند، اما این روند با تأسیس بانک شاهنشاهی و رقیبش، بانک استقراضی به شکست انجامید و رقابت خردکنندۀ این      بانک­ها هرگونه مجالی را از جامعۀ اقتصادی - تجاری ایرانی برای تأسیس بانک ایرانی تا سال­ها بعد به تعویق انداخت. UR - https://www.hfrjournal.ir/article_84965.html L1 - https://www.hfrjournal.ir/article_84965_399d3aae1cba8ee7d74337ba9f090e94.pdf ER -