نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسنده
کارشناس اسناد و پژوهش مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه
چکیده
مقاله حاضر، روابط تاریخی ایران و مالزی را در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و تجاری بررسی مینماید. برای تحکیم روابط در زمان حاضر و داشتن افقی روشن از آینده، شناخت گذشته ضروری به‌نظر میرسد. با وجود پیشینه تاریخی طولانی، روابط ایران و مالزی هنوز در حوزه پژوهشی ناشناخته مانده است و بررسی‌ها نشان میدهد مناسبات تاریخی، بیانگر نقاط قوت و اشتراکاتی است که ظرفیت زیادی برای تقویت روابط فراهم مینماید. در باره روابط دو کشور (به‌ویژه در دوره معاصر) تاکنون تحقیق جامعی انجام نگرفته و منابع اندکی در این زمینه وجود دارد. این مقاله به‌دنبال واکاوی روابط ایران و مالزی در دوره پهلوی دوم است اما ضرورت دارد پیشینه مناسبات فرهنگی و تجاری که پیش از روابط سیاسی با دنیای مالائی شکل گرفته بود نیز مورد توجه قرار گیرد. با توجه به جایگاه مالزی در سیاست خارجی ایران، حضور گسترده جامعه ایرانی در مالزی در دو دهه اخیر و همکاری‌های نزدیک سیاسی در موضوعات مختلف، ضرورت توجه به مناسبات تاریخی را بیشتر نمایان میکند.
کلیدواژه‌ها
منابع و مآخذ
اسناد:
اداره حفظ و نگهداری اسناد وزارت امور خارجه، 14-48-8- 1335.50ش.
-------------------------------------، 103-48-8- 1335.50ش.
-------------------------------------، 121-48-8- 1335.50ش.
-------------------------------------، 96-48-66- 1335.50ش.
-------------------------------------، 1335.50-77-48-8 ش.
-------------------------------------، 1342-33-3.4-9 ش.
-------------------------------------، 1342-33-3.4-5 ش.
-------------------------------------، 1342-33-3.4-11 ش.
-------------------------------------، 53-61-42- 1342.43ش.
-------------------------------------، 20-61-42- 1342.43ش.
-------------------------------------، 42-61-42- 1342.43ش.
-----------------------------------، 1342-33-24.3-76 ش.
-----------------------------------، 1342-33-24.3-10 ش.
-----------------------------------، 1344.46-4-15-193 ش.
-----------------------------------، 85-2.4-32- 1346ش.
-----------------------------------، 1348.49-9-41-2 ش.
-----------------------------------، 1349.50-13-67-5ش.
-----------------------------------، 1349-10-47-6ش.
-----------------------------------، 53-88-15- 1351.52ش.
-----------------------------------، 1351.53-17-102-137 ش.
-----------------------------------، 1351.55-6-40-23 ش.
-----------------------------------، 17-209-28- 1356.58ش.
----------------------------------- 1359.61-7-2-41 ش.
-----------------------------------، 1359.61-7-2-41ش.
-----------------------------------، 1359-61-2-410.7-35ش.
-----------------------------------، 35-410.7-2-61-1359ش.
-----------------------------------، 5-120.7- 1- 1361ش.
-----------------------------------، 1349.5-13-61-14 ش.
کتا‌ب‌ها:
ابن‌بطوطه، محمد بن عبدالله، 1370، سفرنامه، ترجمه: محمدعلی موحد، تهران: آگاه.
اطلاعات، روزنامه، سال‌های 1350-1336ش.
جنیدی، محمد، 1371ق.، «الاستعمار بریطانی فی الملایو»، الرساله، العدد 988، صص 634-633.
خوش‌هیکل‌آزاد، محمد، 1382، «سابقه تاریخی ایرانیان با منطقه جنوب شرق آسیا»، تاریخ روابط خارجی، ش 17، صص 45-25.
دان، راس‌ئی، 1382، تاریخ تمدن و فرهنگ جهان، ترجمه: عبدالحسین آذرنگ، تهران: طرح نو.
روابط دولت شاهنشاهی ایران با دول حوزه مسئولیت اداره هفتم سیاسی، 1355، تهران: اداره انتشار مدارک وزارت امور خارجه.
ربانی، محمدعلی، 1397، «عرفان، پل مشترک فرهنگی ایران و آسیای جنوب شرقی»، مطالعات روابط فرهنگی بین‌الملل، سال 4، ش 6، صص 38-23.
ساکت، محمدحسین، 1348، «کنفرانس اسلامی در کوالالامپور»، نشریه وحید، ش 68، صص 715 – 707.
سلجوق، عفان، 1354، «نفوذ ادبیات فارسی در مالزی»، مجله هنر و مردم، ش 155، صص 20-17.
شریبه ، محمد، 1337ق.، «الملایو والاسلام»، الازهر، العدد 7، صص 617-610.
ظفراقبال، محمد ، 1384، «تأثیر فرهنگ ایرانی- اسلامی بر جنوب شرق آسیا»، چشم‌انداز ارتباطات فرهنگی، شماره 21، صص 20-18.
عبدالرئوف، محمد، 1385ق.، «الاسلام فی الملایو»، الوعی الاسلامی، العدد 1، ص 84.
علم، اسدالله، 1390، یادداشتهای علم، ویرایش: علی‌نقی عالیخانی، تهران: کتابسرا.
گاهنامه 50 سال شاهنشاهی پهلوی، 2536، ج2، تهران: نشر کتابخانه پهلوی.
گزارش سالیانه وزارت امور خارجه، 1356-1346، مجله روابط خارجی، اداره انتشارات و مدارک وزارت امور خارجه.
مارچینکوفسکی ، محمداسماعیل، 1384، «ارتباط ایرانیان با سیامی‌ها»، ترجمه: علی‌اصغر جنت‌پور، تاریخ روابط خارجی، ش 22، صص 32-9.
محلوجی، علی‌اکبر، 1346، «گفتگو با رئیس هیئت بازاریاب اعزامی به کشورهای جنوب شرقی آسیا»، نامه اتاق بازرگانی، ش 156، صص 318-310.
نیّرنوری، حمید، 1345، نقش ایران در تمدن جهان، تهران: شرکت ملی نفت.
هاشمی‌نیک، عبدالعظیم، 1369، «سوابق آشنایی مسلمانان با سرزمین و مردم ملایو»، سیاست خارجی، ش 13 و 14، صص 174-147.
یحیایی، داود، 1387، «بازرگانی دریایی سیراف در سده‌های نخستین اسلامی»، نشریه تاریخ و تمدن اسلامی، بهار و تابستان 1387، ش 7، صص 112-89.
لاتین:
Brown, Colin, 2003, A Short History of Indonesia, Australia: Allen & Unwin.
Cribb, Robert. Malaysia History: January1999, “www. researchgate.net/ publication /43483103”.
Daneshgar, Majid, 2014, “The Study of Persian Shi'ism in the Malay- Indonesian World”, Journal of Shi'a Islamic Studies, Volume 7, Number 2, pp 191-230.
Faisal Muhammad, Ahmad, 2008, The Struggle for Recognition in Foreign Policy, Malaysia under Mahathir 1981-2003, A Thesis Submitted for the degree of Doctor of Philosophy in International Relations: London School of Economics and Political Science.
Godinho, Vittorio Magalhães, 2013, “Portugal and Asia in 16th Century”: East&West- China- Portugal Five Hundred Years- Institute of Advanced Studies.pp 75-123.
Guillot, Claude, 2020, “Persian and the Malaya World, Commercial and Intellectual Exchanges”, Studia Islamika, Vol. 27, no. 3, pp 405-443.
Idris, Asmady & Remali Yusoff, 2015, “Malaysia’s Contemporary Political and Economic Relations with Iran”, International Relations and Diplomacy, Vol. 3, No. 2, pp 123-133.
Mat Yazid, Mohd. Noor, 2013, “Malaysia-Indonesia Relations before and after 1965: Impact on Bilateral and Regional Stability”, Journal of Politics and Law, vol.6. No. 4, pp 2-19.
Nair, Shanti, 1997, Islam in Malaysian Foreign Policy, London: Routledge.
Rodrigues, Francisco, 1944, The Suma Oriental of Tome Pires, New Delhi: Asian Educational Serives.
Soltaninejad, Mohammad, 2017, “Iran and Southeast Asian Countries Relations (2002 – 2013)”, Foreign Relation, Volume 7, Number 3 (27).
Wahyu Wicaksana, Gede, “Islam and Sukarno’s Foreign Policy”, with reference to Indonesia - Pakistan Relations 1960-1965, 2013, International Journal of Indonesian Studies, Vol 1.
)