نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی

چکیده

پس از کودتای 1299ش. دولت‌های وقت به چند مسأله توجه خاص داشتند: ترمیم روابط با شوروی، برقراری نظم و تمرکزگرایی و ایجاد توازن سیاسی با مداخله کشوری ثالث. در این میان، پیگیری قرارداد مودّت با دولت شوروی، تعقیب شورشیان فراری، سر و سامان دادن به سفارتخانه‌ها، لغو قانون کاپیتولاسیون و گسترش روابط با دولت آمریکا، از مهمترین برنامه‌های دولت پیرنیا بود. دولت مشیرالدوله که حکیم‌الملک را در رأس وزارت امور خارجه گمارده بود، در پیگیری امور پناهندگان سیاسی با دولت شوروی به طور نسبی توفیقیافت و در مسیر لغو قانون کاپیتولاسیون و برقراری نظم و انضباط گام‌های مؤثری برداشت. اما در حل مشکلات مرزی و تجاری با شوروی فرصت نیافت و در ارتباط با دولت آمریکا برای ایجاد توازن و به طور خاص در مسأله نفت توفیق چندانی به دست نیاورد.

کلیدواژه‌ها

اسناد:
آرشیو اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه:
11-54-44 - 1301 ش
1-66-44- 1301ش
22،21-42-45-1301ش .
آرشیو کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
دوره 4، کارتن 40 ،جزوه دان 23، پرونده 6 .
دوره 4، کارتن 54، جزوه دان 26.1، پرونده 46.
دوره 4، کارتن 58، جزوه دان 28، پرونده 24.
 
کتاب‌ها:
اسماعیلی، علیرضا و دیگران، 1379، اسنادی از امتیاز نفت شمال، تهران: اداره کل آرشیو اسناد و موزه دفتر رئیس جمهوری.
آبادیان، حسین، 1385، ایران از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
بهار، محمد تقی، 1371،  تاریخ مختصر احزاب سیاسی، جلد 2، تهران: امیرکبیر.
بهبودی، هدایت الله، 1380، روزشمار تاریخ معاصر ایران، جلد دوم، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
بهنود، مسعود، 1384،  از سید ضیاء تا بختیار، تهران: جاویدان.
بیات، کاوه، 1376، کودتای لاهوتی، تهران: شیرازه.
مشروح صورت مذاکرات مجلس چهارم شورای ملی، تهران: چاپخانه مجلس.
فراهانی، محسن، 1385، روزشمار تاریخ معاصر ، ج 1، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
مکی، حسین، 1380، تاریخ بیست ساله، جلد 2، تهران: علمی.
منشور گرکانی، م.ع، 1326، سیاست دولت شوروی در ایران از 1296-1306، تهران: چاپخانه مظفری.
موجانی، سید علی، 1391،  فرهنگ رجال و کارگذاران دیپلماسی ایران، تهران:کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
نوازنی، بهرام، 1369، عهدنامه مودت ایران و شوروی، تهران: نشر همراه.
 
نشریات:
روزنامه اتحاد، 1301 ش.، تهران: بوسفور.
روزنامه نهضت شرق، 1300 ش.، تهران: شرق.