نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

2 کارشناس ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه اصفهان

چکیده

دو جنگ جهانی، که طی سال‌های1293-1324ش/1914-1945م رخ داد، عواقب وخیم و مخربی را هم بر کشورهای محور و هم بر کشورهای دور از صحنۀ جنگ مانند ایران، بر جای گذاشت. در زمان احمدشاه حکومت مرکزیایران در برقراری ثبات و امنیت در کشور ضعیف و ناتوان بود؛ به‌ویژه در مناطق جنوبیو فارس به علت دوری از مرکز و حضور نیروهای بیگانه و راهزنی و خودسری ایلات که این مسئله شدت و وضوح بیشتری داشت. با روی کار آمدن رضاشاه و اقداماتی که از سوی حکومت جدید صورت گرفت، وضعیت امنیتی کشور و فارس بهبودی نسبی یافت، هرچند که نارضایتی­هایی وجود داشت. این پژوهش برآن است تا به بررسی عواملی بپردازد که منجر به عدم ثبات و اقتدار سیاسی ایالت‌  فارس می­شد که به تجارت آن نیز آسیب می­رساند.
 

کلیدواژه‌ها

منابع و مآخذ
الف) اسناد
مرکز اسناد ملی ایران (1301)،اخذ تعهد از سردار صولت مبنی بر پرداخت غرامت و حفظ راه‌های  فارس ـ بوشهر 1301 ش، 293003258.
_____________(1314)، تعدیات حیات داوودی در بوشهر و اطراف آن، 290005996.
____________(1322)، غارت اموال دولت از سوی طوایف یاغی و تقاضای جلوگیری از حملات بعدی، 240012058.
_____________(1323) ، ناامنی حوزۀ شهرستان لار، 240010414.
ب) کتاب ها
آبراهامیان، یرواند (1382)، ایران بین دو انقلاب، چ ششم، ترجمه: کاظم فیروزمند و شمس آبادی و مدیر شانه‌چی،  تهران: نشر مرکز.
آوری، پیتر (1369)، تاریخ معاصر ایران، ج 1، چ دوم ،ترجمه: محمد رفیعی‌مهرآبادی،  تهران: بی‌نا.
آشفته تهرانی، امیر (بی‌تا)، جامعه شناسی ایلات و عشایر، بی‌جا: دانشگاه پیام نور.
اتحادیه، منصوره (1371)، احزاب سیاسی در مجلس دوم، تهران: نشر تاریخ ایران.
___________ (1375)، مجلس و انتخابات از مشروطه تا پایان قاجاریه، تهران: نشر تاریخ ایران.
اتحادیه، منصوره و غلامرضا سلامی و اسماعیل شمس (1383)، عبدالحسین میرزا فرمانفرما (زمانه و کارنامه سیاسی و اجتماعی )، چ1، تهران: کتاب سیامک.
اسکرین، کلارمونت (1363)، جنگ جهانی در ایران، ترجمه: غلامحسین صالحیار، بی‌جا: نشر سلسله.
اخوت، عبدالجواد (1386)، از طبابت تا تجارت (خاطرات یک تاجر اصفهانی)، به کوشش: مهدی نفیسی، تهران: نشر تاریخ ایران.
احمدی ری‌شهری، عبدالحسین (1380)، سنگستان، شیراز: نوید شیراز.
افشار، ایرج (1378)، استان هرمزگان، تهران: هیرمند.
الهی، همایون (1361)، اهمیت استراتژیک ایران در جنگ جهانی دوم، چ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
امان‌الهی بهاروند، اسکندر (1374)، کوچ‌نشینی در ایران (پژوهشی درباره عشایر جنوب)،چ چهارم، تهران: آگاه.
امینی، علیرضا (1381)، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دوران پهلوی، تهران: صدای معاصر.
باست، الیور (1377)، آلمانی ها در ایران، ترجمه: حسین بنی احمد، تهران: نشر شیرازه.
ترکمان، منوچهر (1365)، آشنایی با جامعه عشایری ایران، بی‌جا: بی نا.
جکسن، ویلیامز؛ و، ابراهیم (1369)، سفرنامه جکسن (ایران در گذشته و حال)، چ سوم، ترجمه: منوچهر امیری و فریدون بدره‌ای،  تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
ذوقی، ایرج (1368)، ایران و قدرت‌های بزرگ در جنگ جهانی دوم، چ دوم، تهران: پاژنگ.
رزاقی، ابراهیم (1367)، اقتصاد ایران، تهران: نشر نی.
زرگر، علی‌اصغر (1372)، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در دوره رضا‌شاه، ترجمه: کاوه بیات، بی‌جا: پروین و معین.
سایکس، پرسی (1363)، سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، ترجمه: حسین سعادت نوری، تهران: لوحه.
___________(1370)، تاریخ ایران، ترجمه: محمد تقی فخر داعی گیلانی، ج 2، چ پنجم، تهران: دنیای کتاب.
___________ (1355)، ایران در جنگ جهانی دوم، تهران: دانشگاه ملی ایران.
سپهر، مورخ‌الدوله (1362)، ایران در جنگ بزرگ 1918 _  1914، چ دوم، تهران: نشر ادیب.
سدیدالسلطنه بندرعباسی، محمد‌علی (1371)، سرزمین‌های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان، مصحح: احمد اقتداری، بی جا: شرکت انتشارات جهان معاصر.
سفیری، فلوریدا (1364)، پلیس جنوب ایران ( اس.پی.آر)، ترجمه: منصوره اتحادیه و منصوره جعفری، تهران: نشر تاریخ ایران.
سلیمانی، افشار (1378)، مأموریت‌های دکتر میلسپو در ایران (ریشه‌یابی سلطه  استعماری دول خارجی)، اردبیل: قصه‌گو.
عیسوی، چارلز (1362)، تاریخ اقتصادی ایران، ترجمه: یعقوب آژند، بی جا: گستره.
غنی، سیروس (1378)، ایران برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی ها، چ دوم، ترجمه: حسن کامشاد،  تهران: نیلوفر.
فخرائی، محمد جواد (1383)، دشتستان در گذر تاریخ، شیراز: نوید شیراز.
فن‌میکوش، داگوبرت (1377)، واسموس، ترجمه: کیکاووس جهانداری، قم: مؤسسه فرهنگی همسایه.
فوران، جان (1387)، مقاومت شکننده، چ هشتم، ترجمه: احمد تدیّن ، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
قاضی، نعمت‌الله (1372)، علل سقوط رضاشاه، بی‌جا: آثار.
کاتوزیان، محمد علی (1387)، اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه: محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز.
کدی، نیکی‌آر (1387)، ایران دوران قاجار و بر آمدن رضاخان، چ سوم، ترجمه: مهدی حقیقت‌خواه،  تهران: ققنوس.
مطهری‌زاده، موسی (1383)، ناصر دیوان کازرونی به روایت اسناد، تهران: نشر کازرونیه.
ملکزاد، علی (1333)، جغرافیای طبیعی و تاریخ سیاسی خلیج فارس، تهران: بی‌نا.
میرزایی، غلامرضا (1381)، قشقایی‌ها و مبارزات مردم جنوب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نصیری طیبی، منصور (1384)، ایالت فارس و قدرت های خارجی (از مشروطیت تا سلطنت رضاشاه)، چ دوم، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
نیدر مایر، اسکار (1363)، زیر آفتاب سوزان، ترجمه: کیکاووس جهانداری، تهران: نشر تاریخ‌ایران.
ج) روزنامه‌ها
اطلاعات، سال دوم، 1306 ش.
پارس، سال‌های اول و سوم، 1321 و 1323 ش.
چهره‌نما، سال یازدهم، 1332ق.
حبل‌المتین، سال سی و دوم، 1343 ق.
ستاره ایران، سال هفتم، 1301 ش.
کیهان، سال سوم، 1324 ش.
د) مقاله‌ها
آشوری‌نژاد، عباس (1387)، «بررسی علل تأسیس نمایندگی سیاسی امپراطوری عثمانی در بوشهر»، پژوهش‌نامۀ تاریخ؛ فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی، سال سوم، ش 10.
دهقان نژاد، مرتضی (1379)، «ایلات و توسعه‌نیافتگی اقتصادی ایران در دوره  قاجار»، مجلۀ علمی ـ پژوهشی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورۀ دوم، ش 22 و 23.
نورائی، مرتضی (1383)، «راهزنی در جاده‌های ایالت اصفهان و اتباع بیگانه»، زبان و ادبیات‌ـ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، ش 36 و 37.
وثوقی، محمدباقر (1384)،«سیاست بریتانیا در خلیج فارس در فاصله دو جنگ جهانی»، همایش بین‌المللی خلیج‌فارس در گسترۀ تاریخ، به کوشش علی‌اصغر منتظرالقائم، اصفهان، دانشگاه اصفهان، ج 1.