نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
چکیده
ضعف حکومت مرکزی در اواخر دوره قاجار، اکتشافات و استخراج نفت توسط انگلیسیها و درآمدهای سرشار حاصله که انتقال آن از قلمرو و خطوط ایالات جنوبی امکانپذیر بود فصل جدیدی در روابط ایلات جنوبی، انگلیسیها و حکومت مرکزی گشود. در این مقاله با رویکردی تحلیلی و توصیفی و با تکیه بر منابع و اسناد کتابخانهای و آرشیوی، نقش خطوط ارتباطی جنوب بر مناسبات ایلات جنوبی، بهویژه قشقاییها با انگلیسیها و حکومت در سالهای 1336- 1324ق. بررسی خواهد شد. یافتهها بیانگر آن است که با وجود همکاری و همگرایی مقدماتی ایلات جنوبی با انگلیسیها و حکومت مرکزی در اعاده نظم و امنیت در خطوط ارتباطی، زیادهخواهیها و دستاندازیهای انگلیسیها در جنوب، همچنین تحرکات آلمانیها، زمینههای رویارویی مردم و قشقاییها را در برابر آنان طی جنگ جهانی اول فراهم آورد. علیرغم پیروزیهای قشقاییها، سرانجام تفرقهافکنی انگلیسیها در میان رهبران ایلات و عشایر و تطمیع برخی از آنان، در کنار حمایت وثوقالدوله از انگلیسیها به سرکوب این نهضت و تسلط دوباره بریتانیا بر خطوط ارتباطی جنوب منجر شد.
کلیدواژهها