نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران
چکیده
میرزا محسنخان معینالملک حدود بیست سال (از 1288 تا 1308ق.) سفیرکبیر و وزیرمختار ایران در اسلامبول بود. اما دربارۀ اینکه او در این دوره چه اقداماتی انجام داده یا در مناسبات ایران و عثمانی در آن دوره چه نقشی داشته، پژوهش مستقلی انجام نشده است. بررسی اسناد وزارت خارجه ایران نشان می‌دهد که برقراری روابط حسنه با باب عالی، تلاش برای حلوفصل منازعات مرزی، مذاکره بر سر معاهدات تجاری و حقوقی، مشارکت در امور عامالمنفعه و همچنین بهبود وضعیت تحصیلی و آموزشی ایرانیان استانبول از اولویتهای کاری معینالملک بوده است. با این حال، وی علاوه بر مأموریت‌های رسمی و دیپلماتیک، تمایلات روشنفکرانه نیز داشته و با محافل روشنفکران ایرانی در پایتخت عثمانی هم نشستوبرخاست داشته است. این امر حتی به عنوان یکی از دلایل اصلی عزل او از سفارت عثمانی یاد شده است. این پژوهش در صدد آن است تا با تکیه بر اسناد رسمی که برخی از آنها برای نخستین بار در این مقاله استفاده شده است، برخی از ابعاد مبهم زندگی و اقدامات معینالملک را در اسلامبول تشریح کند.
کلیدواژه‌ها
)