فصلنامه تاریخ روابط خارجی

مناسبات ایران صفوی با هند گورکانی یکی از دورههای پر افت و خیز در تاریخ روابط خارجی دو کشور ایران و هند است. تحرکات ازبکان شیبانی به عنوان دشمن مشترک گورکانیان و صفویان، از عوامل مؤثر بر تنظیم روابط ... بیشتر مناسبات ایران صفوی با هند گورکانی یکی از دورههای پر افت و خیز در تاریخ روابط خارجی دو کشور ایران و هند است. تحرکات ازبکان شیبانی به عنوان دشمن مشترک گورکانیان و صفویان، از عوامل مؤثر بر تنظیم روابط خارجی ایران و هند بود و وجود این تهدید مشترک مرزی، سبب نزدیکی روابط آنان شد. فعالیت نظامی گسترده دولت عثمانی در غرب ایران نیز صفویان را بر آن می‌داشت تا برای آرام نگه داشتن مرزهای شرقی به دنبال حسن روابط با دولت گورکانی باشند. گذشته از تحولات سیاسی، پیوند دیرینة ایرانیان و هندیان و اشتراکات فرهنگی متعدد موجب پیوند نزدیک میان شاهان صفوی و سلاطین گورکانی شد. در روابط صفویان و گورکانیان مانند هر مناسبات دو جانبة دیگر، عوامل تنش‌زا نیز وجود داشت. حکومتهای محلّی منطقة دکن که برخی از آنان شیعی‌مذهب بودند، همواره از حمایت دربار صفوی برخوردار می‌شدند و دولت گورکانی با ادعای مالکیت بر دکن، از توسعة روابط میان سلسلههای محلی و دولت ایران ناخشنود بود. گرچه مسأله حکومتهای محلی دکن برای صفویان ارزش خاصی داشت، اما مهمترین عامل مؤثر بر تیرگی روابط ایران و هند گورکانی، مسألة قندهار بود و این موضوع، چندین بار به واکنش نظامی منجر شد. در پژوهش حاضر، با تکیه بر روش تاریخی، عوامل مؤثر بر روابط صفویان ایران و گورکانیان هند شناسایی و تشریح شده است.

فصلنامه تاریخ روابط خارجی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 24 (1402-1401)

دوره 23 (1401-1400)

دوره 22 (1400-1399)

دوره 21 (1399-1398)

دوره 20 (1398)

دوره 19 (1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1392)

دوره 13 (1391)

دوره 12 (1390)

دوره 11 (1389)

نویسنده = قاسم قریب

عوامل مؤثر بر روابط صفویان با گورکانیان

چکیده