سلمان قاسمیان؛ سید حسن قریشی
دوره 15، شماره 57 ، دی 1392، ، صفحه 85-114
چکیده
موضوع نفت در تحولات تاریخی ایران طی یکصد سال اخیر و رقابتهای نفتی دولتهای غربی به ویژه انگلستان، در ایران اهمیت خاص دارد. همزمان با رقابتهای گسترده سیاسی و اقتصادی آمریکا و انگلستان در ایران ...
بیشتر
موضوع نفت در تحولات تاریخی ایران طی یکصد سال اخیر و رقابتهای نفتی دولتهای غربی به ویژه انگلستان، در ایران اهمیت خاص دارد. همزمان با رقابتهای گسترده سیاسی و اقتصادی آمریکا و انگلستان در ایران بر سرکسب امتیازات نفتی، رابرت ایمبری کنسولیار سفارت آمریکا در ایران به قتل رسید. در باره این واقعه، دیدگاه های گوناگونی مطرح شده است. برخی کوشیدهاند ماجرا را تنها به عقاید عوام ربط دهند و برخی دیگر آن را ناشی از رقابت سیاسی دولتهای غربی در ایران میدانند. با این حال، بررسی اسناد و مدارک موجود نشان میدهد که شرکت نفت ایران و انگلیس در نقش محرک در این ماجرا دست داشته است. این تحقیق با رویکردی توصیفی و تحلیلی و پس از بررسی ماهیت رقابتهای سیاسی غرب در ایران بر سر مسأله نفت، در پی پاسخ به این سؤال است: رقابتهای نفتی آمریکا و انگلستان تا چه حد در واقعه قتل ایمبری نقش داشت؟ فرض غالب بر این است که رقابتهای موجود بر سر امتیاز جدید نفت در ایران، انگلستان را که مدعی نفت شمال ایران بود، واداشت تا با قتل ایمبری، طرف آمریکایی را از صحنه رقابت کنار بزند.