نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی
نویسنده
استادیار گروه آموزش الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان
چکیده
انقلاب مشروطه از تحولات مهم تاریخ معاصر ایران است. مقابله با نفوذ روزافزون روس‌ها در ایران و همزمان به‌حاشیه رانده‌شدن انگلیسی‌ها از جمله دلایل حمایت انگلیس از مشروطه در ایران بود. با تحقق مشروطیت و تغییر سیاست‌های جهانی انگلیس و روس، انگلیس به صف مخالفان مشروطه پیوست. در مقاله حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی و با اتکاء به روزنامه جنوب سامان یافته است، دیدگاه‌های روزنامه جنوب نسبت به این تغییر سیاست بررسی می‌شود. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که دلایل مخالفت این روزنامه با انگلیسی‌ها پس از مشروطه چه بود؟ یافته‌ها حکایت از آن دارد که منافع اقتصادی انگلیس که در قالب عهدنامه‌ها و قراردادهایی چون عهدنامه لینچ و قرارداد 1907م. سامان‌یافته بود، عدم توجه به تمامیت ارضی ایران، توزیع و قاچاق اسلحه در مناطق جنوبی، بیداری و آگاهی ایرانیان بعد از مشروطه در مبارزه با قراردادها و امتیازهای استعماری در مخالفت گردانندگان روزنامه با آنان مؤثر بوده است و این روزنامه با انتشار مقالات تحلیلی به واکاوی مخالفت با سیاست‌های انگلیس پرداخته است.
تازه های تحقیق
کلیدواژه‌ها
منابع و مآخذ
کتاب‌ها:
آبراهامیان، یرواند، 1377، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: احمد گل‌محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
امینی، علیرضا و حبیب‌الله شیرازی،1382، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، تهران: قومس.
انصاری، مصطفی، 1377، تاریخ خوزستان، 1878-1925(دوره شیخ خزعل)، چاپ دوم، ترجمه: محمد جواهر‌کلام، تهران: شادگان.
پور‌کاظم، کاظم، 1382، شیخ خزعل و امارت‌های عرب خوزستان، تهران: سرزمین خوز.
حمیدی، جعفر، 1378، بوشهر در مطبوعات عصر قاجار (جنوب، حبل‌المتین، مظفری)، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
شهوند، علی و مهدی اسدی، 1399، «عوامل مؤثر بر قاچاق اسلحه در خلیج فارس و بندر بوشهر طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول (1331-1297ق.)»، پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، سال هشتم، شماره دوم، پیاپی 16، بهار و تابستان، 142-123.
فوران، جان، 1378، مقاومت شکننده، ترجمه: احمد تدین، تهران: رسا.
فوروکاوا، نوبوَیوشی،1384، سفرنامه‌ی فوروکاوا، ترجمه: دکتر هاشم رجب‌زاده و کینجی ئه اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
قیم، عبدالنبی،1391، فراز و فرود شیخ خزعل، تهران: کتاب آمه.
لورین، سر پرسی، 1363، شیخ خزعل و پادشاهی رضا خان: خاطرات سیاسی سر پرسی لورین وزیرمختار انگلیس در ایران، ترجمه: محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: فلسفه.
معینی رودبالی، رضا و محمد کشاورز بیضایی،1399، «نگرشی بر شکل‌گیری نظمیه بنادر فارس و عملکرد آن در دوره قاجار»، مطالعات تاریخ انتظامی، دوره 7، شماره 26، 70-47.
معینی رودبالی، رضا، محمدمهدی روشنفکر و حسن قریشی کرین،1400، «بررسی مواضع روزنامه جنوب نسبت به تصویب لایحه جلب سوار از ایلات و عشایر بعد از مشروطه»، مطالعات تاریخ انتظامی، پیاپی 18، 102-79.
نظام‌السلطنه، حسینقلی خان، 1363، خاطرات و اسناد، به‌کوشش: منصوره اتحادیه و دیگران. تهران: نشر تاریخ ایران.
هدایت، رضاقلی‌خان،1380، تاریخ روضه الصفای ناصری، ج. 10، به‌تصحیح و تحشیه: جمشید کیانفر، تهران: اساطیر
یاحسینی، سیّد قاسم، 1387، مطالعاتی در باب تنگستان، تهران: گلگشت.
یحیی‌آبادی، مرضیه، 1393، محمدباقر خان تنگستانی https://www.iichs.ir/fa/news/.
نشریات:
روزنامه جنوب، سال اول، شماره 2، ذی‌الحجه 1328.
-------------------، شماره 3، 5 محرم 1329.
-------------------، شماره 4، 15 محرم 1329.
-------------------، شماره 5، 20 محرم 1329
-------------------، شماره 12، 10 ربیع‌الاول 1329.
-------------------، شماره 24، 12 جمادی‌الثانی 1329.
حبل‌المتین، سال 19، شماره 3، 6 رجب 1329 ق./ 3 جولای 1911.
منابع و مآخذ
کتاب‌ها:
آبراهامیان، یرواند، 1377، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: احمد گل‌محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
امینی، علیرضا و حبیب‌الله شیرازی،1382، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، تهران: قومس.
انصاری، مصطفی، 1377، تاریخ خوزستان، 1878-1925(دوره شیخ خزعل)، چاپ دوم، ترجمه: محمد جواهر‌کلام، تهران: شادگان.
پور‌کاظم، کاظم، 1382، شیخ خزعل و امارت‌های عرب خوزستان، تهران: سرزمین خوز.
حمیدی، جعفر، 1378، بوشهر در مطبوعات عصر قاجار (جنوب، حبل‌المتین، مظفری)، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
شهوند، علی و مهدی اسدی، 1399، «عوامل مؤثر بر قاچاق اسلحه در خلیج فارس و بندر بوشهر طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول (1331-1297ق.)»، پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، سال هشتم، شماره دوم، پیاپی 16، بهار و تابستان، 142-123.
فوران، جان، 1378، مقاومت شکننده، ترجمه: احمد تدین، تهران: رسا.
فوروکاوا، نوبوَیوشی،1384، سفرنامه‌ی فوروکاوا، ترجمه: دکتر هاشم رجب‌زاده و کینجی ئه اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
قیم، عبدالنبی،1391، فراز و فرود شیخ خزعل، تهران: کتاب آمه.
لورین، سر پرسی، 1363، شیخ خزعل و پادشاهی رضا خان: خاطرات سیاسی سر پرسی لورین وزیرمختار انگلیس در ایران، ترجمه: محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: فلسفه.
معینی رودبالی، رضا و محمد کشاورز بیضایی،1399، «نگرشی بر شکل‌گیری نظمیه بنادر فارس و عملکرد آن در دوره قاجار»، مطالعات تاریخ انتظامی، دوره 7، شماره 26، 70-47.
معینی رودبالی، رضا، محمدمهدی روشنفکر و حسن قریشی کرین،1400، «بررسی مواضع روزنامه جنوب نسبت به تصویب لایحه جلب سوار از ایلات و عشایر بعد از مشروطه»، مطالعات تاریخ انتظامی، پیاپی 18، 102-79.
نظام‌السلطنه، حسینقلی خان، 1363، خاطرات و اسناد، به‌کوشش: منصوره اتحادیه و دیگران. تهران: نشر تاریخ ایران.
هدایت، رضاقلی‌خان،1380، تاریخ روضه الصفای ناصری، ج. 10، به‌تصحیح و تحشیه: جمشید کیانفر، تهران: اساطیر
یاحسینی، سیّد قاسم، 1387، مطالعاتی در باب تنگستان، تهران: گلگشت.
یحیی‌آبادی، مرضیه، 1393، محمدباقر خان تنگستانی https://www.iichs.ir/fa/news/.
نشریات:
روزنامه جنوب، سال اول، شماره 2، ذی‌الحجه 1328.
-------------------، شماره 3، 5 محرم 1329.
-------------------، شماره 4، 15 محرم 1329.
-------------------، شماره 5، 20 محرم 1329
-------------------، شماره 12، 10 ربیع‌الاول 1329.
-------------------، شماره 24، 12 جمادی‌الثانی 1329.
حبل‌المتین، سال 19، شماره 3، 6 رجب 1329 ق./ 3 جولای 1911.
منابع و مآخذ
کتاب‌ها:
آبراهامیان، یرواند، 1377، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: احمد گل‌محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
امینی، علیرضا و حبیب‌الله شیرازی،1382، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، تهران: قومس.
انصاری، مصطفی، 1377، تاریخ خوزستان، 1878-1925(دوره شیخ خزعل)، چاپ دوم، ترجمه: محمد جواهر‌کلام، تهران: شادگان.
پور‌کاظم، کاظم، 1382، شیخ خزعل و امارت‌های عرب خوزستان، تهران: سرزمین خوز.
حمیدی، جعفر، 1378، بوشهر در مطبوعات عصر قاجار (جنوب، حبل‌المتین، مظفری)، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
شهوند، علی و مهدی اسدی، 1399، «عوامل مؤثر بر قاچاق اسلحه در خلیج فارس و بندر بوشهر طی سال‌های قبل از جنگ جهانی اول (1331-1297ق.)»، پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، سال هشتم، شماره دوم، پیاپی 16، بهار و تابستان، 142-123.
فوران، جان، 1378، مقاومت شکننده، ترجمه: احمد تدین، تهران: رسا.
فوروکاوا، نوبوَیوشی،1384، سفرنامه‌ی فوروکاوا، ترجمه: دکتر هاشم رجب‌زاده و کینجی ئه اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
قیم، عبدالنبی،1391، فراز و فرود شیخ خزعل، تهران: کتاب آمه.
لورین، سر پرسی، 1363، شیخ خزعل و پادشاهی رضا خان: خاطرات سیاسی سر پرسی لورین وزیرمختار انگلیس در ایران، ترجمه: محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: فلسفه.
معینی رودبالی، رضا و محمد کشاورز بیضایی،1399، «نگرشی بر شکل‌گیری نظمیه بنادر فارس و عملکرد آن در دوره قاجار»، مطالعات تاریخ انتظامی، دوره 7، شماره 26، 70-47.
معینی رودبالی، رضا، محمدمهدی روشنفکر و حسن قریشی کرین،1400، «بررسی مواضع روزنامه جنوب نسبت به تصویب لایحه جلب سوار از ایلات و عشایر بعد از مشروطه»، مطالعات تاریخ انتظامی، پیاپی 18، 102-79.
نظام‌السلطنه، حسینقلی خان، 1363، خاطرات و اسناد، به‌کوشش: منصوره اتحادیه و دیگران. تهران: نشر تاریخ ایران.
هدایت، رضاقلی‌خان،1380، تاریخ روضه الصفای ناصری، ج. 10، به‌تصحیح و تحشیه: جمشید کیانفر، تهران: اساطیر
یاحسینی، سیّد قاسم، 1387، مطالعاتی در باب تنگستان، تهران: گلگشت.
یحیی‌آبادی، مرضیه، 1393، محمدباقر خان تنگستانی https://www.iichs.ir/fa/news/.
نشریات:
روزنامه جنوب، سال اول، شماره 2، ذی‌الحجه 1328.
-------------------، شماره 3، 5 محرم 1329.
-------------------، شماره 4، 15 محرم 1329.
-------------------، شماره 5، 20 محرم 1329
-------------------، شماره 12، 10 ربیع‌الاول 1329.
-------------------، شماره 24، 12 جمادی‌الثانی 1329.
حبل‌المتین، سال 19، شماره 3، 6 رجب 1329 ق./ 3 جولای 1911.
)