نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی نورائی ¹
• زهرا رضایی ²

¹ دانشیار گروه تاریخ ـ دانشگاه اصفهان

² دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات خلیج فارس ـ دانشگاه اصفهان

چکیده

در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، از طوایفی که در تجارت اسلحه در خلیج فارس نقش داشتند، افغان‌ها و شماری از جماعت بلوچ بودند. در ابتدا، واسطه این تجارت افغان‌ها بودند، اما با گسترش اقدامات انگلستان علیه آنها و تنگ شدن عرصه، افغان‌ها از قبایل بلوچ که در نزدیکی ساحل مکران ساکن بودند، استفاده ‌کردند. از آنجایی که اسلحه‌ها در اختیار قبایل مخالف انگلستان در هندوستان نیز قرار می گرفت، این دولت به بهانه جلوگیری و مبارزه با تجارت و قاچاق اسلحه، اقداماتی را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی انجام داد.
در مقاله حاضر، ساز و کار تجارت و قاچاق اسلحه توسط افغان‌ها و بلوچ‌ها و اقدامات و دخالت‌های انگلیس به بهانه مبارزه با این پدیده و به تبع مشکلاتی که برای دولت مرکزی ایران به بار می‌آورد، بررسی خواهد شد. مبنای این نوشتار، منابع آرشیوی موجود در مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه ایران است.

کلیدواژه‌ها

• افغان‌ها
• بلوچ‌ها
• خلیج فارس
• انگلستان
• تجارت
• قاچاق اسلحه