جورج بورنوتیان؛ فاطمه اروجی
دوره 21، شماره 82 ، فروردین 1399، ، صفحه 145-176
چکیده
خسرومیرزا فرزند عباسمیرزا نایبالسلطنه، به دنبال مرگ گریبایدوف - وزیرمختار روسیه - مأموریت یافت تا همراه با هیئتی بلندپایه به روسیه برود و عذرخواهی رسمی دولت ایران از این اتفاق را به آن کشور اعلام ...
بیشتر
خسرومیرزا فرزند عباسمیرزا نایبالسلطنه، به دنبال مرگ گریبایدوف - وزیرمختار روسیه - مأموریت یافت تا همراه با هیئتی بلندپایه به روسیه برود و عذرخواهی رسمی دولت ایران از این اتفاق را به آن کشور اعلام کندو میرزا مصطفی افشار از همراهان هیئت نیز به دستور میرزا مسعود انصاری گرمرودی - از بلندپایگان دستگاه عباس میرزا - مأموریت یافت که گزارش روزانه این مسافرت را مکتوب نماید. از این رو، سفرنامهای از مسافرت و عملکرد هیئت اعزامی تهیه شد که «سفرنامه خسرو میرزا به سنت پطرزبورگ» نام گرفت. از این سفرنامه، نسخههایی در ایران و خارج از ایران وجود دارد و فهرست سفرنامه شامل شش فصلاست، اما متأسفانه فصل ششم که شامل گزارش بازگشت هیئت از روسیه به ایران است، در هیچ کدام از نسخهها موجود نیست و از این رو، فصلی مفقوده محسوب میشود. این سفرنامه را جورج بورنوتیان از ایرانیان مقیم آمریکا و استاد رشته تاریخ در آمریکا از فارسی به انگلیسی ترجمه کرده و همچنین با استفاده از اسناد و مدارک روسی و نیز منابع انگلیسی، فصل مفقوده ششم سفرنامه را بازسازی نموده است. مقاله حاضر ترجمه بخش سفرِ بازگشت خسرو میرزا از سنت پطرزبورگ تا تبریز از کتاب بورنوتیان است و میتواند به روشن شدن بخشی از تاریخ مفقوده دوره قاجار بهویژه روابط ایران و روسیه در آن دوره کمک نماید.