نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز
2 کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی
3 عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور استان هرمزگان
چکیده
روابط سیاسی و بازرگانی ایران با کشورهاى اروپایى و برخی کشورهاى همسایه از عصر صفوى قوت گرفت. دولت روسیه نیز با اهداف سیاسی و تجاری باب روابط را با دولت صفویه گشود و راه‌های شمالی امکانات فراوانی را برای آن کشور فراهم ساخت که رابطه خود را با ایران از طرف دریای خزر و سرزمین‌های شرق و غرب این دریا برقرار کند. نخستین روزنه روابط تجاری ایران و روسیه در دوره صفوی از طریق سفارت نماینده کمپانی مسکوی برای شاه طهماسب اول صورت گرفت، اما در دوره شاه عباس اول مناسبات تجاری دو کشور وارد مرحله جدیدی شد. در واقع او در زمینه تجارت خارجی انعطاف و تساهل را به عنوان راه برون رفت از انزوای ایران صفوی برگزید. به این ترتیب ایران را به پیکره جهان رو به رشد پیوند زد. اما با مرگ شاه عباس اول جانشینان وی علاقه کمتری به تجارت نشان دادند. همچنین دو کشور ضمن فرستادن سفارت‌های خود به کشور یکدیگر علاوه بر اهداف سیاسی، منافع تجاری را نیز در دستور کار این سفارت‌ها قرار دادند. از جمله گروه‌هایی که نقش کلیدی در روابط تجاری ایران و روسیه ایفاء کردند، ارامنه بودند. سرانجام با به قدرت رسیدن پطر کبیر معادلات سیاسی تجاری دو کشور به سود روسیه پایان یافت. در مقاله حاضر با در نظر داشتن ین روند، بررسی تفصیلی با هدف آشکار نمودن چگونگی روابط تجاری ایران و روسیه صورت می‌گیرد و جایگاه سیاسی توجه به این نوع رابطه تبیین می‌شود.
کلیدواژه‌ها
)