فصلنامه تاریخ روابط خارجی

جمهوری اسلامی پاکستان پس از استقلال هند از بریتانیا، در سال 1326 ش./ 1947م. از هندوستان رسماً جدا شد. هند از تجزیه قلمرو خود به شدت ناراضی بود، لذا دشمنی و رقابت دو کشور هند و پاکستان از آغاز شروع شد و همواره ... بیشتر جمهوری اسلامی پاکستان پس از استقلال هند از بریتانیا، در سال 1326 ش./ 1947م. از هندوستان رسماً جدا شد. هند از تجزیه قلمرو خود به شدت ناراضی بود، لذا دشمنی و رقابت دو کشور هند و پاکستان از آغاز شروع شد و همواره تدوام یافته است. پاکستان در آغاز از دو پاره ارضی شرقی و غربی تشکیل بافته بود، اما با فشار هند، بخش شرقی با عنوان بنگلادش در 1351 ش./ 1972 م. به عنوان کشوری ثالث مستقل گردید. همچنین پاکستان، علاوه بر هند از ناحیه افغانستان درگیری‌های مرزی و با اتحاد شوروی نیز مناقشات ایدئولوژیک داشته است.ایران، نخستین دولتی بود که استقلال پاکستان را مورد شناسایی قرار داد و پهلوی دوم جزو اولین کسانی بود که پس از استقلال آن کشور، در سال 1328 ش. از پاکستان دیدن کرد. به نظر می‌رسد خطری که ایران از ناحیه شوروی و دولت‌های رادیکال عرب حس میکرد، سبب درک مشترک دو کشور ایران و پاکستان نسبت به تهدیدهای منطقه می‌گردید. دیپلماسی صلح که از جانب دو کشور ( به‌ویژه ایران) دنبال می‌شد، به همراه درک مشترک در حوزه دیپلماسی منطقه‌ای از جمله علل شکل‌گیری روابط و مؤلفه‌های فرامنطقه‌ای نیز در زمره علل محرک گسترش مناسبات دو کشور بوده است. دست آخر آنکه، گسترش مناسبات سیاسی دو کشور، آن‌ها را در شمار متحدین بزرگ منطقه‌ای قرار داده بود. بنابراین، روابط ایران و پاکستان در سال‌های 1357- 1326 ش. از یکسری پدیده‌های مستقل تأثیر می‌پذیرفت که فهم آن‌ها، پاسخ چرایی همگرایی سیاسی دو کشور ایران و پاکستان در آن سال‌ها خواهد بود. مقاله حاضر، این پدیده‌ها که طیفی از مؤلفه‌های تأثیرگذار فراملی بر تحکیم مناسبات سیاسی دو کشور را شامل می‌شد و نیز میزان تأثیر آن‌ها بر روابط سیاسی ایران و پاکستان را به عنوان یک مبین تاریخی شناسایی و مورد بررسی قرار داده است.

فصلنامه تاریخ روابط خارجی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 24 (1401)

دوره 23 (1400)

دوره 22 (1399-1400)

دوره 21 (1398-1399)

دوره 20 (1398)

دوره 19 (1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1392)

دوره 13 (1391)

دوره 12 (1390)

دوره 11 (1389)

نویسنده = بهنام شیخی

همگرایی سیاسی ایران و پاکستان در دوره پهلوی دوم

چکیده