نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ مطالعات ایران اسلامی- دانشگاه تبریز

چکیده

 بنا بر نشانه‌های گوناگون، در تاریخ ایران عصر صفوی سال‌های 1100 1080ق. متفاوت می‌نماید. یکی از آن نشانه‌ها، اتخاذ سیاست خارجی منطقی و دوراندیشانه از سوی دولت وقت است. از آن جمله، گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی با روسیه، به عنوان بخشی از مرحلة تنش‌زدایی با همسایگان شمالی و غربی. این رویکرد، به موازنه در روابط اقتصادی با قدرت‌های دیگر یاری رساند و موجب رونق اقتصادی ایران نیز گردید. رویکرد دولت ایران در این دوره، در روابط خارجی خردمندانه بود و از این رو در برابر اصرار روس‌ها برای اتحاد با آنها در حمله به عثمانی ایستادگی کرد؛ زیرا برای خود، روسیة قوی را بسیار خطرناکتر از عثمانی می‌دانست. از سوی دیگر، وزیر اعظم وقت ایران کوشید با تبیین منطقی دلایل مخالفت خود در اتحاد نظامی با روس‌ها علیه عثمانی، از دلسردی همسایة شمالی جلوگیری کند. موافقت نسبی ایران با استراتژی تجاری روسیه، علاوه بر گسترش امنیت مرزهای شمالی ایران، فواید سیاسی و اقتصادی متعددی نیز در برداشت. این پژوهش بنیادی و نظری است و در آن، برای گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل، از اسناد و منابع کتابخانه‌ای با تأکید بر روش تحلیل محتوا و رویکردی توصیفی‌ - تحلیلی استفاده شده ‌است.
 

کلیدواژه‌ها

سانسون، مارتین (1346)، سفرنامه سانسون، ترجمه: تقی تفضلی، تهران: ابن سینا.
شاردن، ژان، (1349)، سیاحتنامه شاردن، ترجمه: محمد عباسی، تهران: امیرکبیر.
لاکهارت، لارنس، (1368)، انقراض سلسله صفویه، ترجمه: مصطفی قلی عماد، تهران: مروارید.
[نامعلوم]، مختصرالتواریخ، نسخه خطی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
نوائی، عبدالحسین، (1360)، اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از 1038 تا 1105ق.، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
___________، (1366)، ایران و جهان از مغول تا قاجاریه، ج1، تهران: هما.
وحید قزوینی، محمد طاهر، (1329)، عباسنامه، به تصحیح: ابراهیم دهگان، اراک: کتابفروشی داودی. Chenciner’R and M.MagomedKhanov’ "Persian exports to Russia from the sixteenth to the nineteenth century" 'Iran'. 30 (1992), pp. 123-130.
Herzig’ E’ "The volume of Iranian  raw silk exports in the Safavid periods". Iranian studies’ 24 (1992), pp. 61-79.