نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

کارشناس اسناد و پژوهش اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه

چکیده

مصر مدت‌ها جزئی از امپراتوری عثمانی بود و ایران نخست در آنجا دفتر کارپردازی داشت که به تدریج به سرکنسولگری، نمایندگی سیاسی و سفارت تبدیل شد. با شناخت فراز و نشیب‌های این رابطه، می توان به درک ارتباطات در زمان حاضر دست یافت. ایران از نخستین کشورهایی بود که استقلال مصر را به رسمیت شناخت و رابطه را به سطح سفارت ارتقاء داد. این موضوع  نظر  مصری‌ها را  نسبت به ایران جلب کرد، چندان که در برخی از مشکلات با انگلستان، به نمایندة ایران در جامعة ملل متوسل شدند. مقاله حاضر به دنبال آن است تا رابطة ایران و مصر را از زمان تأسیس کارپردازی تا تأسیس سفارت بررسی نماید. در روند بررسی روابط دو کشور از اسناد وزارت امور خارجه استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

- اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، اسناد:
12-3-2-1250ق.
55-15-3-1352ق.
1-1-28-1304ق.
1-17-1286ق.
1-3-28-1302ش.
5-5-28-1302ش.
11-6-28-1302ش.
244-276-1341ش.
28-3-36-1301ش.
30-23-16-1300ش.
21-23-16-1300ش.
29-23-16-1300ش.
26-23-16-1300ش.
39 و 38-2-28-1303ش.
23-2-28-1303ش.
15-2-28-1303ش.
36-2-28-1303ش.
1-55-2-28-1303ش.
اسناد مکمل- ک 27- س 27
- کتابخانه، مرکز اسناد و موزه مجلس شورای اسلامی.
167/ 5 / 6 / 11 / 4 ق.
5 / 1 / 41 / 153/ 5 ق.
 
نشریات رسمی
مشروح مذاکرات دوره دوم مجلس شورای ملی: جلسه 113، 29 ج 2، 1328.
کتاب‌ها
ادریس، محمد سعید (2002)، تطویر العلاقات المصریه الایرانیه، القاهره: الاهرام.
صالحی، نصرالله (به کوشش) (1377)، اسنادی از روند انعقاد عهدنامه ارزنه الروم، تهران: وزارت امور خارجه.
صبری، محمد (1417)، تاریخ مصر (من محمد علی الی العصر جدیث)، قاهره: مکتبه مدبولی.
عظیمی، رقیه (1375)، گزیده اسناد روابط خارجی ایران و مصر، تهران: مرکز چاپ و انتشار وزارت امور خارجه.
علیزاده، حسین (1384)، بررسی تحلیلی و توصیفی روابط ایران و مصر، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
کاووسی، محمدحسن (به کوشش) (1370)، اسناد سیاسی ایران و عثمانی، ج3، تهران: مرکز نشر وزارت امور خارجه
محیط طباطبایی، محمد، "روابط دیرین ایران و مصر"، مجله تعلیم و تربیت، ش 8، آبان ماه 1308.
منسفیلد، پیتر، (1349) ناصر ترجمه: محمد رضا جعفری، تهران: امیر کبیر.
نجاتی، غلامرضا، (1366) جنبش‌های ملی مصر، تهران: شرکت سهامی انتشار.
نوائی، عبدالحسین، (1366) ایران و جهان از مغول تا قاجاریه، تهران: هما.
هوشنگ مهدوی، عبدالرضا، "سفرای ایران پیش از تأسیس نمایندگی‌های دائمی"، نشریه وزارت امور خارجه، دوره 3، شهریور 1345
 
نشریات:
روزنامه چهره‌نما: سال 5، شماره 63؛ سال 5، شماره 64؛  سال 21، شماره 1؛ سال 7، شماره 14
روزنامه ایران: 9 فروردین 1301، ش 1105؛ ش 1457، 12میزان 1302
 
لاتین:
Botman, Selma (1991), Egypt from independence, Syracuse: University Press, New York
Holt, P. M. (1980), Egypt and the Fertile Crescent 1916-1922, London: Cornell University Press
Goldschmidt, Arthur JR (1988), Modern Egypt, Clorado: Westiew