منابع و مآخذ
فارسی:
اولئاریوس، آدام، 1369، سرزمین تزارهای مخوف، ج1، ترجمه: حسین کردبچه، تهران: شرکت کتاب برای همه.
_________، 1363، سفرنامه (بخش ایران)، ترجمه: احمد بهپور، تهران: ابتکار.
استریکلر، جیمز ای.، 1382، روسیه تزاری، چاپ دوم، ترجمه: مهدی حقیقت خواه، تهران: ققنوس.
بنجامین، اس. جی. دبلیو، 1369، سفرنامه ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین شاه، چاپ دوم، ترجمه: محمد حسین کردبچه، تهران: جاویدان.
تاورنیه، ژان باتیست، 1369، سفرنامه، ترجمه: ابوتراب نوری، تجدیدنظر: حمید شیرانی، اصفهان: سنائی و تأیید اصفهان.
جمال‌زاده، محمدعلی، 1372، تاریخ روابط روس و ایران، تهران: بنیاد انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات محمود افشار.
حسام‌معزی، نجفقلی، 1366، تاریخ روابط سیاسی ایران با دنیا، به کوشش: همایون شهیدی، تهران: نشر علم.
خودزکو، الکساندر، 1354، سرزمین گیلان، ترجمه: سیروس سهامی، تهران: پیام.
دلاواله، پیترو، 1381، سفرنامه (قسمت مربوط به ایران)، ترجمه، شرح و حواشی: شعاع‌الدین شفا، تهران: علمی و فرهنگی.
________، 1380، سفرنامه، 2جلد، ترجمه: محمود بهفروزی، تهران: قطره.
رابینو، ه. ل.، 1374، ولایت دارالمرز ایران گیلان، چاپ چهارم، ترجمه: جعفر خمامی‌زاده، رشت: طاعتی.
سیوری، مروین راجر، 1366، ایران عصر صفوی، ترجمه: کامبیز عزیزی، تهران: سحر.
شانی نوف، ن. بریان، 1357، تاریخ روسیه، ترجمه و اقتباس: خانبابا بیانی، تهران: دانشگاه تهران.
شرلی، آنتونی و رابرت شرلی، 1357، سفرنامه برادران شرلی، ترجمه: آوانس، مقدمه و توضیحات: محبت آئین، تهران: منوچهری.
شاردن، ژان، 1336، سیاحت نامه، جلد4، ترجمه: محمد عباسی، تهران: امیرکبیر.
_______، 1374، سیاحت نامه، جلد2، ترجمه: اقبال یغمایی، تهران: توس.
شورمیج، محمد، 1395، کارکرد سیاسی و اقتصادی گیلان در عصر صفوی تا پایان شاه عباس اول، رشت: دانشگاه گیلان.
شوستر والسر، سیبیلا، 1364، ایران صفوی از دیدگاه سفرنامه‌های اروپاییان، ترجمه و حواشی: غلامرضا ورهرام، تهران: امیرکبیر.
عظیمی دوبخشری، ناصر، 1381، تاریخ تحولات اجتماعی و اقتصادی گیلان "نگاهی نو"، رشت: گیلکان.
فلسفی، نصرالله، 1375، زندگانی شاه عباس اول، جلد 5، چاپ دوم، تهران: علمی.
فریر، رانلد، 1380، از مجموعه پژوهش کمبریج، تاریخ ایران دوره صفویان، ترجمه: یعقوب آژند، تهران: جامی.
لوفت، پاول، 1380، ایران در عهد شاه عباس دوم، ترجمه:کیکاووس جهانداری، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه.
لافون و رابینو، 1372، صنعت نوغان در ایران، ترجمه و تدوین: جعفر خمامی‌زاده، تهران: مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
کوزنسوا، ن. آ.، 1356، "مقدمه سفرنامه کاتف" فدت آفاناس یویچ کاتف، سفرنامه، ترجمه: محمدصادق همایون‌فرد، تهران: کتابخانه ملی ایران.
منجم‌یزدی، ملّا جلال‌الدین، 1366، تاریخ عباسی یا روزنامه ملّاجلال، به کوشش: سیف الله وحیدنیا، تهران: وحید.
میراحمدی، مریم، 1371، تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در عصر صفوی، تهران: امیرکبیر.
نوایی، عبدالحسین (به اهتمام)، 1367، شاه عباس (مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشت‌های تفضیلی)، جلد2، تهران: زرین.
___________، 1366، ایران و جهان از مغول تا قاجاریه، تهران: هما.
___________، 1377، روابط سیاسی و اقتصادی ایران صفویه، تهران: سمت.
___________، 1360، مکاتبات سیاسی ایران (1105-1038ق.)، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
نوزاد، فریدون، 1373، نامه‌های خان احمد خان گیلانی، تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار.
هوشنگ مهدوی، عبدالرضا، 1369، تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: امیرکبیر.
لاتین:
Curzon, N. George, 1966, Persia and The Persian Question, Volume.1, London ,Frank cass and co.ltd .
Lockhart and Ferrier, 1986, The Cambridge History of Iran, volume.6, edited by peter Jackson and Laurence Lochart, Cambridge university .
Savory.R.M.(translated), 1978, History of Shah Abbas the Great,by Eskandar beg Monshi, volume. II, westview press, Boulder, Colorado.
)