نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه شیراز
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بیان جزئیات روابط خارجی و پرداختن به رفتوآمدهای هیئتهای سیاسی نیست، بلکه این نوشتار درصدد آن است تا با مطالعه برخی از مهمترین منابع عصر صفوی، مؤلفههای کلی حاکم بر نگرش مورخان این دوره درباره روابط خارجی را تبیین نماید. منابع این عصر، ضمن پرداختن به مناسبات خارجی صفویان، به ارائه دیدگاههای خود در این زمینه نیز پرداخته و درباره مؤلفههایی همچون ماهیت سفارت و روابط خارجی، پناهندگی سیاسی و نقش مذهب در روابط خارجی اظهارنظر نمودهاند. اگرچه این دیدگاهها طیف متنوعی را شامل میشود، با این حال از طریق آن میتوان به نگرش منابع این عصر در مورد روابط خارجی پی برد. اهمیت یافتن روابط خارجی در دوره صفوی و وقوف بر نگرش منابع این عصر بر آن، اهمیت و ضرورت انجام پژوهش حاضر را دوچندان میکند. تحقیق پیشِرو به شیوه توصیفی- تحلیلی مبتنی بر متون کتابخانهای انجام گرفته و دستاوردهای آن بیانگر این واقعیت است که هرچند منابع عصر صفوی درک درستی از اصول سفارت و دیپلماسی داشتهاند، اما در فهم مؤلفههای کلی حاکم بر روابط خارجی عاجز ماندهاند. موضعگیری آنها در رابطه با طرفهای خارجی حکومت صفوی نیز متفاوت بوده است. این تفاوت را میتوان در نوع نگاهشان به مسائلی همچون پناهندگی سیاسی و اختلافات مذهبی دریافت. این منابع همچنین نتوانستهاند آنچنانکه شایسته است، اهمیت رابطه با اروپاییان را درک کنند.
کلیدواژهها