نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 1. دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران

2 2. دانشجوی کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران

چکیده

در اواخر سال 1355ش. دولت دموکرات کارتر بر سرکار آمد. کارتر سیاست دوگانه‌ای در برابر رژیم حاکم بر ایران تا زمان فروپاشی آن در پیش گرفت؛ از کاهش صدور تسلیحات نظامی و تأکید بر اجرای مقررات حقوق بشر تا تجدیدنظر و پیگیری برنامه‌های حمایتی و بن‌بست سیاسی رژیم با نیروهای انقلابی و حمایت از دولتی انتقالی. در مقالة حاضر، با روش تحلیل محتوا، رویکرد خارجی دولت آمریکا در روند تحقق انقلاب ایران با تمرکز بر مسائل داخلی بررسی می‌شود. آمریکا علیرغم ترغیب ایران و حتی فشار سیاسی برای اجرای مقررات حقوق بشر تا اواخر سال 1356ش. در ظاهر به حمایت از حکومت ایران پرداخت و با بحرانی شدن اوضاع، خواهان روی کار آمدن دولتی متشکل از ملّیون شد؛ موضوعی که در تزلزل روانی شاه و هیئت حاکمه در اوج بحران‌ها نقش مؤثر داشت.

کلیدواژه‌ها

اسناد:
آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سند شماره 60.
 
کتاب‌ها:
آبراهامیان، یرواند، 1389، تاریخ ایران مدرن، ترجمه: ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی.
احیائی، زینب، 1382، مستشاران آمریکایی در ایران به روایت اسناد، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
اختر شهر، رجبعلی، 1383، ارتباط ایران و آمریکا، تهران: کانون اندیشه جوان.
اختریان، محمد، 1375، نقش امیر عباس هویدا در تحولات سیاسی اجتماعی ایران بهمن 43- مرداد 56، تهران: علمی.
ازغندی، علیرضا، 1395، روابط خارجی ایران (1357-1320)، تهران: قومس.
__________، 1394، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (13357-1320)، تهران: سمت.
استمپل، جان، 1378، درون انقلاب ایران، ترجمه: منوچهر شجاعی، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
استیرن، فرانسوا، 1381، خشونت و قدرت، ترجمه: بهنام جعفری، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
امینی، علیرضا، 1381، تاریخ روابط خارجی ایران دوره پهلوی، تهران: نشر صدای معاصر.
الموتی، مصطفی،1372، ایران در عصر پهلوی، روز شمار تاریخ و وقایع مهم، ج15، لندن.
باقی، عمادالدین، 1370، بررسی انقلاب ایران، ج1، تهران: تفکر.
برژینسکی، 1362، خاطرات برژینسکی مشاور امنیتی کارتر، ترجمه: حمید احمدی، تهران: جامی.
بهشتی‌سرشت، محسن و دیگران، «رویکرد ارتشبد قره باغی در اعلام بیطرفی ارتش در 22 بهمن 57»، فصلنامه ژرفا پژو پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران، سال دوم، دفتر چهارم و سال سوم دفتر اول شماره 7 و 6، زمستان و پاییز، صص 96-71.
چمنی، فراز، 1383، سیاست حقوق بشر کارتر و انقلاب اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
خلیلی، اسدالله، 1381، روابط ایران و آمریکا بررسی دیدگاه نخبگان آمریکایی، کتاب نخست، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، بی‌تا، اسناد لانه جاسوسی، (احزاب سیاسی در ایران)، ج24، تهران: دانشجویان پیرو خط امام.
___________________، 1368، اسناد لانه جاسوسی 67 دلالان اسلحه و واسطه‌های نفوذ، تهران: مرکز نشر اسناد لانه جاسوسی آمریکا.
___________________، 1386، اسناد لانه جاسوسی، کتاب دوم، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
رادیو ایران، 1362، سی و هفت روز پس از سی و هفت سال، چند گفتگوی بختیار با نوری زاده، پاریس: رادیو ایران.
سولیوان، ویلیام، 1375، خاطرات دو سفیر، ترجمه: محمود طلوعی، تهران: علم.
صادقی، افسانه، 1396، «زندگی نامه ابراهیم یزدی از آغاز تا پایان دولت موقت»، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
صداقت کیش، جمشید، 1357، روابط ایران و آمریکا، تهران: دهخدا.
غنی نژاد، موسی، 1377، تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران: مرکز.
قره‌باغی، عباس، 1360، حقایق در باره بحران ایران، پاریس: سازمان چاپ و انتشارات سهیل.
کاتم، ریچارد و والتر لاکور، 1363، ایالات متحده، ایران و جنگ سرد و بدرود با شاه آمریکائی، ترجمه: محمدعلی آتش برگ، تهران: بین‌الملل.
کاظمیان، مرتضی، 1384، نظام سلطنتی بحران هژمونی و اقتدار، با مقدمه: عزت الله سحابی، تهران: قصیده سرا.
کرباسچی، غلامرضا، 1380، روز شمار روابط ایران و آمریکا، تهران: بقعه.
گازیوروسکی، مارک ج.، 1373، سیاست خارجی آمریکا و شاه، ایجاد یک حکومت سلطه‌پذیر در ایران، ترجمه: جمشید زنگنه، با مقدمه: سرهنگ غلامرضا نجاتی، تهران: مؤسسه فرهنگی رسا.
محمدی، منوچهر، 1377، مروری بر سیاست خارجی ایران دوره پهلوی، تهران: دادگستر.
متقی، ابراهیم، 1376، تحولات سیاست خارجی آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
میرترابی، سعید، 1387، نفت، سیاست و دموکراسی، تهران: قومس.
_________، 1379، رژیم شاه و سازمان‌های حقوق بشر، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نجاتی، غلام رضا، 1371، تاریخ بیست و پنج ساله ایران، تهران: رسا.
نهضت آزادی، 1362، بررسی سفر ‌هایزر به ایران، تهران: انتشارات نهضت آزادی.
وزارت امور خارجه، 1364، سیاستگزاران و رجال سیاسی در روابط خارجی ایران، تهران: وزارت امور خارجه، دفتر آموزش و ارزشیابی.
هایزر رابرت، 1374، مأموریت در ایران- خاطرات ژنرال هایزر، ترجمه: ع. رشیدی، تهران: انتشارات اطلاعات.
‌هاشم زهی، نوروز، 1386، شرایط اجتماعی و پارادایم‌های روشنفکری در آستانه دو انقلاب ایران: انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
هلمز، سینتیا، 1371، خاطرات همسر سفیر، ترجمه: اسماعیل زند، تهران: امیرکبیر.
هوشنگ مهدوی، عبدالرضا، 1375، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، تهران: البرز.
هویدا، فریدون، 1374، خاطرات امیر عباس هویدا، تهران: بینا.