نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران
چکیده
یکی از موضوعات مورد توجه در جنگ‌های ایران و روسیه، وضعیت داخلی گرجستان و گرایش برخی از مردم و شاهزادگان گرجی به اعاده حاکمیت ایران بر این منطقه و مقابله با سیطره روسیه است که در منابع روسی به آن توجهی نشده و یا موضوعی کم اهمیت جلوه داده شده است. شاهزاده الکساندر میرزا فرزند ارکله دوم با تلاشی خستگی ناپذیر در تمام ایام جنگ‌های ایران و روسیه از هر امکانی، از جمله حضور در داغستان، همراهی با لشگریان ایران، رهبری مردم گرجستان بر ضد روسیه، مکاتبه با ناپلئون و ... برای برقراری احیای پادشاهی کارتل کاخت تحت سیادت ایران استفاده کرد. به دلایل مختلف، از جمله فروپاشی نظام اداری و دیوان سالاری گرجستان توسط روسیه، قدرت برتر نظامی و لجستیکی آن کشور، عدم کارآمدی و ضعف تشکیلات نظامی ایران، همچنین ناتوانی در بهره‌برداری از فرصت‌های پیش آمده و علی‌رغم گرایش بسیاری از حاکمان و مردمان منطقه قفقاز به طرف‌داری از دولت قاجار، دو دوره جنگ‌های ایران و روسیه منجر به شکست ایران و بسط نفوذ تزارها در سراسر قفقاز گردید و تلاش‌های الکساندر میرزا نیز در جهت استفاده از قبایل داغستانی وشورش اهالی گرجستان در مقابله با روسیه نتیجه‌ای به دنبال نداشت.
کلیدواژه‌ها
)